Buraki pastewne są jednym z najpopularniejszych pasz soczystych stosowanych w żywieniu bydła mlecznego i opasowego. Ich wyjątkowe właściwości odżywcze oraz korzyści dla zdrowia krów sprawiają, że są często wybierane przez hodowców. W niniejszym artykule omówimy charakterystykę buraków pastewnych, ich wpływ na zdrowie i produkcję zwierząt, a także aspekty ekonomiczne ich uprawy i wykorzystania.
Buraki pastewne – skład i wartość odżywcza
Buraki pastewne to roślina korzeniowa o wysokiej zawartości energii i umiarkowanej zawartości białka. Główne składniki odżywcze buraków pastewnych to:
- Węglowodany: Buraki są bogate w łatwo przyswajalne cukry (głównie sacharozę), które dostarczają energii potrzebnej do produkcji mleka oraz intensywnego przyrostu masy ciała u opasów.
- Woda: Zawierają około 75–85% wody, co czyni je świetnym uzupełnieniem diety suchej, zwłaszcza w zimowych miesiącach.
- Błonnik: Mimo niskiej zawartości włókna surowego (około 5–6%), buraki pastewne korzystnie wpływają na proces trawienia w żwaczu, wspomagając rozwój mikroflory.
- Minerały: Buraki są źródłem potasu, wapnia i magnezu, które wspierają funkcje metaboliczne u krów.
Wartość energetyczna buraków pastewnych wynosi średnio 11 MJ energii netto na 1 kg suchej masy, co czyni je jedną z bardziej kalorycznych pasz objętościowych.
Wpływ buraków pastewnych na zdrowie i produkcję krów
- Produkcja mleka: Buraki pastewne wspierają laktację dzięki wysokiej zawartości łatwostrawnych cukrów, które są szybko przekształcane w energię przez mikroflorę żwacza. Regularne włączanie buraków do diety może zwiększyć wydajność mleczną, a także poprawić zawartość tłuszczu i białka w mleku.
- Przyrost masy ciała: W przypadku opasów buraki pastewne są doskonałym źródłem energii, co przekłada się na szybkie i efektywne przyrosty masy ciała, przy jednoczesnym ograniczeniu kosztów żywienia.
- Zdrowie układu trawiennego: Dzięki niskiej zawartości włókna buraki pastewne wspomagają prawidłową fermentację w żwaczu, zapobiegając problemom trawiennym, takim jak kwasica czy wzdęcia.
- Hydratacja: Wysoka zawartość wody w burakach pastewnych pomaga utrzymać odpowiedni poziom nawodnienia u zwierząt, szczególnie w okresach, gdy dostęp do świeżej paszy zielonej jest ograniczony.
Jak podawać buraki pastewne?
Buraki pastewne można podawać w postaci świeżej, siekanej lub kiszonej. Ważne jest przestrzeganie odpowiednich zasad żywienia:
- Porcjowanie: Zaleca się wprowadzenie buraków pastewnych stopniowo do diety, aby uniknąć problemów trawiennych. Maksymalna dzienna dawka dla dorosłej krowy mlecznej to około 15–20 kg świeżych buraków.
- Kiszonka: Buraki pastewne można zakiszać w mieszance z innymi paszami, np. kukurydzą, co zwiększa ich trwałość i ułatwia przechowywanie.
- Przygotowanie: Przed podaniem buraki należy oczyścić z ziemi i ewentualnych zanieczyszczeń, a większe korzenie pokroić lub rozdrobnić, aby ułatwić zwierzętom ich spożycie.
Ekonomiczne aspekty uprawy buraków pastewnych
Buraki pastewne są stosunkowo łatwe w uprawie i mogą być bardzo wydajnym źródłem paszy:
- Plonowanie: Średnie plony buraków pastewnych wynoszą od 60 do 80 ton świeżej masy na hektar, co daje dużą ilość paszy na stosunkowo niewielkim areale.
- Koszty uprawy: W porównaniu z innymi paszami, koszty produkcji buraków pastewnych są umiarkowane, a ich wysoka wartość energetyczna i pozytywny wpływ na zdrowie krów przekładają się na opłacalność.
- Dopasowanie do rotacji: Buraki pastewne można uprawiać w zmianowaniu z innymi roślinami, co poprawia strukturę gleby i ogranicza ryzyko wystąpienia chorób roślinnych.
Wady i ryzyka związane z burakami pastewnymi
Mimo wielu zalet buraki pastewne mają również pewne ograniczenia:
- Ryzyko kwasicy: Ze względu na wysoką zawartość cukrów, nadmierne spożycie buraków może prowadzić do zakwaszenia żwacza, dlatego ich ilość w diecie musi być ściśle kontrolowana.
- Przechowywanie: Świeże buraki pastewne są trudne do przechowywania w dużych ilościach, co może być problemem w gospodarstwach bez odpowiedniej infrastruktury.
- Sezonowość: Buraki pastewne są dostępne głównie po zbiorach jesienią, co wymaga odpowiedniego planowania w celu zapewnienia ich ciągłości w żywieniu.
Podsumowanie – czy warto?
Buraki pastewne to bardzo wartościowa pasza, która może znacznie zwiększyć wydajność produkcyjną krów mlecznych i opasowych. Ich wysoka wartość energetyczna, niskie wymagania glebowe oraz stosunkowo niskie koszty uprawy sprawiają, że są doskonałym uzupełnieniem diety. Jednak aby w pełni wykorzystać ich potencjał, konieczne jest odpowiednie dawkowanie i przygotowanie paszy.
Dla gospodarstw nastawionych na intensywną produkcję mleka lub mięsa, buraki pastewne mogą być kluczowym elementem strategii żywieniowej, o ile ich stosowanie będzie odpowiednio zbilansowane w całkowitej dawce pokarmowej.
Źródło: www.mojarola.pl
