Czerwiec to miesiąc przejściowy w kalendarzu rolniczym – z jednej strony trwają zbiory roślin ozimych i pierwszych warzyw, z drugiej – wciąż istnieje możliwość siewu wielu gatunków roślin jarych, poplonowych oraz warzyw i ziół. W tym czasie szczególne znaczenie ma planowanie płodozmianu, ocena wilgotności gleby i dostosowanie terminu siewu do lokalnych warunków klimatycznych.
W czerwcu warto siać rośliny szybko rosnące i o krótkim okresie wegetacji, ale też takie, które pełnią funkcje nawozowe i poprawiają strukturę gleby. W artykule przedstawiamy konkretne grupy roślin, które można siać w czerwcu, ze wskazaniem na ich zastosowanie oraz wymagania agrotechniczne.
Zboża i rośliny jare – co jeszcze można wysiać?
Choć większość zbóż jarych sieje się wiosną, w niektórych rejonach kraju (zwłaszcza o opóźnionej wegetacji) w czerwcu możliwy jest jeszcze siew:
-
gryki zwyczajnej (Fagopyrum esculentum) – bardzo dobrze sprawdza się przy późnym siewie. Ma krótki okres wegetacji (70–90 dni), dzięki czemu może być z powodzeniem uprawiana jako główna lub międzyplonowa roślina. Gryka poprawia strukturę gleby i jest rośliną nektarodajną.
-
prosa zwyczajnego (Panicum miliaceum) – ciepłolubne zboże, idealne do późnych siewów. Proso wymaga dobrze nagrzanej gleby i nie toleruje przymrozków. Może być przeznaczone na paszę lub do konsumpcji.
-
facelii błękitnej (Phacelia tanacetifolia) – roślina miododajna i poplonowa, często siana w czerwcu w celu poprawy struktury gleby oraz ograniczenia rozwoju chwastów i nicieni. Sprawdza się również w mieszankach poplonowych.
Rośliny strączkowe na poplon i jako przedplon
W czerwcu można siać niektóre rośliny strączkowe, które mają zdolność wiązania azotu atmosferycznego i wzbogacania gleby w ten pierwiastek. Wśród nich szczególnie polecane są:
-
łubin żółty i wąskolistny (Lupinus luteus, Lupinus angustifolius) – szczególnie w uprawach ekologicznych lub jako nawóz zielony. Łubiny wymagają gleb lekko kwaśnych, dobrze przepuszczalnych.
-
bobik (Vicia faba) – siany późno jako międzyplon może poprawiać zasobność gleby w azot. Wymaga gleb gliniastych, o wysokiej zawartości próchnicy.
-
peluszka (Pisum sativum var. arvense) – odmiana grochu polnego, doskonała na paszę zieloną lub przyoranie. Dobrze rośnie na glebach średnich, próchniczych.
Warzywa do siewu w czerwcu
Czerwiec to miesiąc intensywnej produkcji warzyw w systemach towarowych i ogrodniczych. W tym czasie można jeszcze siać:
-
marchew późna (Daucus carota subsp. sativus) – szczególnie odmiany przeznaczone do przechowywania. Wysiew do połowy czerwca gwarantuje dobre plonowanie.
-
burak ćwikłowy (Beta vulgaris) – siew do połowy czerwca pozwala uzyskać dobrej jakości korzenie, nadające się do przemysłu przetwórczego i przechowywania.
-
sałata masłowa i rzymska (Lactuca sativa) – siew co 2 tygodnie do końca czerwca zapewnia ciągłość zbiorów.
-
koper ogrodowy (Anethum graveolens) – roślina o krótkim okresie wegetacji. Siany sukcesywnie może być zbierany już po 5–6 tygodniach.
-
rzodkiew biała i czarna (Raphanus sativus var. sativus) – siew od końca czerwca zapewnia dobre warunki dla rozwoju korzeni i ogranicza ryzyko wybijania w pędy kwiatowe.
-
endywia, cykoria, rukola – rośliny liściowe szybko rosnące, odporne na krótkotrwałe susze.
Rośliny poplonowe i międzyplony – inwestycja w glebę
Po zbiorze zbóż ozimych lub w przypadku ugorowania pola, czerwiec jest idealnym momentem na wysiew roślin poplonowych. Ich główne cele to:
-
wzbogacenie gleby w materię organiczną,
-
ograniczenie erozji wodnej i wietrznej,
-
zahamowanie rozwoju chwastów,
-
przeciwdziałanie wymywaniu azotanów.
Polecane gatunki poplonowe:
-
gorczyca biała (Sinapis alba) – szybko rosnąca, dobrze się krzewi, posiada właściwości fitosanitarne (ogranicza rozwój nicieni i chorób glebowych).
-
rzepak jary – szczególnie w mieszankach poplonowych. Szybko się rozwija i wytwarza dużą masę zieloną.
-
owies szorstki i wiosenny (Avena strigosa, Avena sativa) – bardzo dobry komponent mieszanki poplonowej. Roślina wiążąca azot i tłumiąca chwasty.
Zioła i rośliny lecznicze – nisza rynkowa
Dla gospodarstw specjalistycznych i ekologicznych czerwiec to też dobry moment na siew niektórych roślin zielarskich. Szczególnie warto rozważyć:
-
bazylia pospolita (Ocimum basilicum) – wysiew bezpośrednio do gruntu w drugiej połowie czerwca. Roślina ciepłolubna, wymaga gleby żyznej i stanowiska słonecznego.
-
majeranek ogrodowy (Origanum majorana) – siany na początku czerwca daje dobry plon ziela, szczególnie w regionach o cieplejszym klimacie.
-
nagietek lekarski (Calendula officinalis) – łatwy w uprawie, ma właściwości lecznicze i ozdobne. Roślina jednoroczna, odporna na suszę.
Wskazówki agrotechniczne – na co zwrócić uwagę przy czerwcowych siewach?
-
Wilgotność gleby – czerwiec bywa suchym miesiącem, dlatego siew najlepiej przeprowadzać po opadach lub w warunkach optymalnej wilgotności gleby.
-
Siew punktowy i rzędowy – przy siewie warzyw i ziół ważne jest zachowanie rozstawy, głębokości siewu oraz precyzja.
-
Zwalczanie chwastów – czerwiec sprzyja ekspansji chwastów, dlatego należy odpowiednio dobrać technikę odchwaszczania (mechaniczne, mulczowanie, chemiczne – w zależności od rodzaju uprawy).
-
Planowanie płodozmianu – unikaj siewu roślin z tej samej grupy co poprzednie uprawy, by ograniczyć presję chorób i szkodników.
Czerwiec nie kończy sezonu siewnego – przeciwnie, otwiera nowe możliwości dla rolników myślących długofalowo o strukturze zasiewów, zdrowiu gleby i elastycznym dostosowywaniu się do zmian klimatycznych. Kluczem do sukcesu jest dobór gatunków do warunków lokalnych, monitorowanie wilgotności gleby oraz wykorzystanie poplonów jako narzędzia poprawy jakości stanowiska.
Właściwe zarządzanie siewami w czerwcu może stanowić przewagę konkurencyjną i budować trwałą żyzność gleby w gospodarstwie.
