Nowoczesne rolnictwo wymaga nie tylko wiedzy, ale i umiejętnego wykorzystania sprzętu, który ułatwia codzienną pracę w polu. Jednym z urządzeń, które w ostatnich latach zdobyło ogromną popularność wśród młodych rolników, jest deszczownia szpulowa. Jej konstrukcja i zasada działania pozwalają na efektywne, równomierne i oszczędne nawadnianie dużych powierzchni uprawnych. W dobie zmian klimatycznych i coraz częstszych okresów suszy odpowiednie nawodnienie może decydować o sukcesie lub porażce całego sezonu.
Jak działa deszczownia szpulowa?
Deszczownia szpulowa to urządzenie mobilne, w którym głównym elementem jest bęben (szpula) z nawiniętym elastycznym wężem. Na końcu węża znajduje się wózek z dyszą lub armatką wodną, który porusza się wzdłuż pola, stopniowo zwijając wąż z powrotem na szpulę.
Mechanizm zwijania opiera się najczęściej na napędzie hydraulicznym lub turbinowym, który wykorzystuje ciśnienie wody dostarczanej do urządzenia. Dzięki temu nie ma potrzeby stosowania dodatkowych silników spalinowych czy elektrycznych, co zmniejsza koszty eksploatacji i awaryjność.
Podczas pracy woda pod odpowiednim ciśnieniem wydostaje się z dyszy w postaci strumienia lub mgiełki, obejmując zasięgiem znaczną powierzchnię upraw. W zależności od konstrukcji i ustawień można regulować siłę i kąt strumienia, co pozwala dopasować pracę deszczowni do rodzaju roślin, fazy ich wzrostu i warunków pogodowych.
Zastosowanie w praktyce
Deszczownie szpulowe sprawdzają się zarówno w uprawach warzywniczych, sadowniczych, jak i na polach z roślinami zbożowymi czy pastewnymi. Mobilność konstrukcji umożliwia szybkie przenoszenie urządzenia między kwaterami, a regulacja długości węża pozwala na dopasowanie do różnych rozmiarów pól.
Ich szczególną zaletą jest możliwość pracy w trudnych warunkach terenowych – na polach o nieregularnym kształcie, z lekkimi spadkami czy nierównościami. W takich sytuacjach tradycyjne systemy stałe mogą być mniej efektywne lub wymagać kosztownych modyfikacji.
Zalety dla rolników
Rolnicy często szukają rozwiązań, które są elastyczne, ekonomiczne i nie wymagają dużych nakładów pracy fizycznej. Deszczownia szpulowa spełnia te oczekiwania dzięki kilku istotnym cechom:
- Łatwa obsługa – ustawienie parametrów i uruchomienie nawadniania nie wymaga skomplikowanej wiedzy technicznej.
- Mobilność – jedno urządzenie może obsłużyć wiele działek w gospodarstwie.
- Oszczędność czasu – brak konieczności ręcznego przenoszenia zraszaczy czy ciągłego nadzorowania procesu.
- Efektywność – możliwość dostarczenia wody dokładnie tam, gdzie jest potrzebna, bez nadmiernego zalewania gleby.
Dobór odpowiedniego modelu
Przy wyborze deszczowni szpulowej warto zwrócić uwagę na kilka parametrów, które mają wpływ na efektywność nawadniania:
- Długość i średnica węża – większa długość pozwala obsłużyć większe areały, ale wymaga też odpowiedniego ciśnienia wody.
- Typ napędu zwijania – turbina wodna jest najczęściej stosowana, ale dostępne są również napędy mechaniczne i hydrauliczne.
- Zasięg dyszy – ważny w zależności od gatunku upraw i rozstawu rzędów.
- Wydajność pompy zasilającej – musi być dopasowana do wymagań urządzenia, by zapewnić odpowiednie ciśnienie i przepływ.
Eksploatacja i konserwacja
Aby deszczownia szpulowa służyła przez wiele sezonów, konieczna jest regularna konserwacja. Po zakończonym sezonie należy dokładnie opróżnić wąż z wody, oczyścić dysze z osadów oraz sprawdzić stan łożysk i mechanizmów zwijających. W okresie zimowym przechowywanie w suchym miejscu zapobiega uszkodzeniom spowodowanym mrozem.
W trakcie sezonu ważne jest również monitorowanie jakości wody – obecność piasku czy innych zanieczyszczeń może prowadzić do szybszego zużycia elementów roboczych. W przypadku zasilania wodą z rzeki lub stawu warto stosować filtry.
Optymalne ustawienia dla różnych upraw
Każdy gatunek roślin ma inne wymagania wodne, dlatego ustawienia deszczowni powinny być dostosowane do konkretnych potrzeb. Na przykład:
- Zboża – równomierne podlewanie dużą kroplą, aby woda szybciej wsiąkała w glebę.
- Warzywa liściaste – delikatna mgiełka, która minimalizuje ryzyko uszkodzeń mechanicznych liści.
- Sady i plantacje owoców miękkich – ustawienia pozwalające na nawadnianie międzyrzędzi bez moczenia owoców, co zmniejsza ryzyko chorób grzybowych.
Ekonomia użytkowania
Chociaż inwestycja w deszczownię szpulową może wydawać się spora, w dłuższej perspektywie przynosi wymierne korzyści finansowe. Precyzyjne dawkowanie wody pozwala ograniczyć jej zużycie, a regularne nawadnianie w krytycznych fazach wzrostu roślin przekłada się na wyższe plony. Ponadto zmniejszenie strat wody i równomierne nawodnienie sprzyjają lepszemu wykorzystaniu nawozów, co wpływa na jakość zbiorów.
Wskazówki dla początkujących użytkowników
Dla rolników, którzy dopiero zaczynają pracę z deszczownią szpulową, przydatne są proste zasady:
- Przed pierwszym użyciem sprawdzić wszystkie połączenia i uszczelki.
- Rozpoczynać nawadnianie wczesnym rankiem lub wieczorem, aby ograniczyć straty wody przez parowanie.
- Regularnie kontrolować ciśnienie robocze i dostosowywać prędkość zwijania węża.
- Pamiętać o stopniowym przesuwaniu urządzenia, by nie pozostawiać suchych pasów między cyklami.
Źródło: www.mojarola.pl
