Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych zwrócił się 1 lipca 2025 r. do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z postulatem włączenia wszystkich gatunków roślin strączkowych do systemu finansowego wsparcia. Obecna lista roślin objętych dopłatami jest ograniczona i nie odzwierciedla rzeczywistego potencjału agronomicznego i gospodarczego wielu cennych gatunków.
Obowiązujące zasady wsparcia
W aktualnym stanie prawnym dopłaty przysługują wyłącznie do upraw takich roślin jak bobik, groch siewny (z wyłączeniem odmian cukrowych i łuskowych), łubin biały, żółty oraz wąskolistny, soja zwyczajna i wyka siewna. Z systemu wykluczono natomiast inne gatunki, w tym rośliny grubonasienne, które z powodzeniem mogłyby być wykorzystywane w krajowym rolnictwie.
Potencjał roślin grubonasiennych
Rośliny grubonasienne – takie jak bób, fasola, ciecierzyca czy soczewica – to wartościowe źródła białka roślinnego, których uprawa mogłaby znacząco podnieść samowystarczalność kraju w zakresie pasz i żywności. Ich pominięcie w systemie dopłat jest niezrozumiałe, zwłaszcza w kontekście rosnącego zapotrzebowania na białko roślinne.
Korzyści agronomiczne i środowiskowe
Uprawy strączkowe wykazują naturalną zdolność wiązania azotu atmosferycznego, co przekłada się na zmniejszone zużycie nawozów azotowych. W rezultacie gleby są mniej obciążone, a plony bardziej zrównoważone. Włączenie większej liczby gatunków do rotacji płodozmianowej poprawia strukturę i żyzność gleb, a także ogranicza presję chorób i szkodników.
Znaczenie dla odporności klimatycznej
W obliczu zmian klimatu, zróżnicowanie gatunkowe upraw staje się kluczowe. Niektóre rośliny grubonasienne, jak soczewica czy ciecierzyca, charakteryzują się wysoką odpornością na suszę i mogą pełnić rolę stabilizującą produkcję w regionach narażonych na ekstremalne warunki pogodowe. Ich obecność w krajowej strukturze upraw to nie tylko kwestia bioróżnorodności, ale i bezpieczeństwa żywnościowego.
Spojrzenie rolników
Według opinii producentów rolnych, brak wsparcia dla części roślin strączkowych nie ma uzasadnienia merytorycznego. Rolnicy argumentują, że wszystkie gatunki powinny być traktowane jednakowo, zwłaszcza gdy ich uprawa niesie porównywalne korzyści środowiskowe i gospodarcze.
Z tego powodu środowisko rolnicze wnioskuje o rozszerzenie katalogu roślin objętych dopłatami o wszystkie gatunki strączkowe, w tym grubonasienne, oraz o ujednolicenie zasad wsparcia finansowego w taki sposób, by były one sprawiedliwe i przejrzyste dla wszystkich producentów.
Źródło: KRiR
