Rolnictwo wiąże się z dużym ryzykiem strat spowodowanych zjawiskami pogodowymi, na które producent nie ma wpływu. Dlatego coraz większego znaczenia nabiera ubezpieczenie upraw rolnych, które chroni gospodarstwo przed skutkami gradobicia, suszy, huraganu czy przymrozków.
Koszt takiej polisy nie jest jednak stały – zależy od wielu czynników, m.in. rodzaju uprawy, jej powierzchni, lokalizacji czy wybranego zakresu ochrony. W artykule przybliżymy, jak kształtują się ceny, od czego są uzależnione i do kiedy można ubezpieczyć uprawy. Sprawdź szczegóły!
Co obejmuje ubezpieczenie upraw i zbiorów?
Ubezpieczenie upraw i zbiorów zapewnia rolnikom ochronę finansową w sytuacjach, gdy plony zostaną zniszczone lub uszkodzone wskutek zjawisk atmosferycznych. Standardowy zakres obejmuje przede wszystkim grad, przymrozki wiosenne, suszę, huragan, deszcz nawalny, powódź oraz skutki przezimowania. W zależności od oferty można też rozszerzyć ochronę o inne ryzyka, np. pożar czy lawinę.
Polisa działa na zasadzie rekompensaty za poniesione straty, a wysokość wypłaty zależy od sumy ubezpieczenia i procentu zniszczenia plonów. Dzięki temu rolnik nie zostaje sam z kosztami w sytuacji, gdy warunki pogodowe znacząco ograniczą zbiory. Ochrona obejmuje zarówno uprawy polowe, jak i plantacje warzyw czy sadów, co sprawia, że rozwiązanie to można dopasować do różnych rodzajów produkcji rolnej.
Czy ubezpieczenie upraw rolnych jest obowiązkowe?
Tak, w Polsce obowiązuje ustawowy obowiązek ubezpieczenia upraw. Dotyczy on rolników pobierających dopłaty bezpośrednie – muszą oni ubezpieczyć co najmniej 50% powierzchni swoich upraw od jednego z podstawowych ryzyk: gradobicia, przymrozków wiosennych, suszy, powodzi lub ujemnych skutków przezimowania.
Obowiązek ten został wprowadzony po to, by zapewnić minimalny poziom bezpieczeństwa finansowego gospodarstw rolnych w razie klęsk pogodowych. Niespełnienie wymogu wiąże się z konsekwencjami – na rolnika może zostać nałożona kara pieniężna liczona od powierzchni nieubezpieczonych upraw.
Do kiedy można ubezpieczyć uprawy?
Terminy zawierania polis są określone w ustawie i zależą od roku, za który rolnik otrzymał dopłaty bezpośrednie. Obowiązek ubezpieczenia upraw powstaje od 1 lipca roku następującego po roku, w którym przyznano dopłaty, i od tego momentu rolnik ma 12 miesięcy na spełnienie wymogu objęcia ochroną co najmniej połowy powierzchni upraw.
Oprócz ogólnego obowiązku istnieją także tury sprzedaży związane z poszczególnymi rodzajami ryzyk. Na przykład umowy chroniące uprawy ozime przed skutkami przezimowania można zawierać w okresie jesiennym, natomiast w okresie wiosennym można ubezpieczyć zarówno uprawy jare jak i ozime od gradu, suszy czy deszczu nawalnego. Dlatego należy zwrócić uwagę na harmonogramy sprzedaży polis i dopasować je do cyklu produkcyjnego gospodarstwa.
Od czego zależy cena ubezpieczenia upraw?
Koszt polisy rolniczej nie jest jednolity i każdorazowo ustalany jest indywidualnie. Największe znaczenie mają takie elementy jak rodzaj uprawy, jej powierzchnia, lokalizacja gospodarstwa oraz zakres ochrony. Ważne jest również to, jakie ryzyka zostaną objęte umową – im szersza ochrona, tym wyższa składka. Dla przykładu, ubezpieczenie zbóż przed samym gradem będzie tańsze niż ochrona obejmująca także suszę, powódź czy huragan.
W kalkulacji składki istotną rolę odgrywa także suma ubezpieczenia, która powinna odpowiadać realnej wartości plonów. Na koszt wpływa również wybór ubezpieczyciela – dopłaty państwowe do składki (nawet do 65%) przysługują wyłącznie wtedy, gdy polisa została zawarta w towarzystwie mającym podpisaną umowę z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Dlatego ubezpieczenie upraw i zbiorów traktuje się jako produkt elastyczny, dopasowywany do konkretnego gospodarstwa, ale jednocześnie obwarowany przepisami, które określają warunki uzyskania dopłat.
Jak działają dopłaty do ubezpieczenia upraw rolnych?
System ubezpieczeń rolnych został skonstruowany tak, aby realnie wspierać gospodarstwa w ponoszeniu kosztów ochrony. Rolnicy mogą liczyć na dopłaty państwowe do składki sięgające nawet 65% jej wartości. Warunkiem jest jednak zawarcie umowy w towarzystwie ubezpieczeniowym, które ma podpisaną umowę z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Lista uprawnionych zakładów publikowana jest corocznie na stronie resortu.
Dzięki temu rozwiązaniu cena polisy staje się znacznie bardziej dostępna i nie stanowi tak dużego obciążenia finansowego dla gospodarstwa. Dopłaty mają również zachęcać do tego, aby ubezpieczenia upraw były traktowane jako standardowe narzędzie ochrony produkcji rolnej, a nie jako dodatkowy, fakultatywny wydatek.
Jakie uprawy można ubezpieczyć?
Zakres ochrony obejmuje szeroką grupę roślin uprawnych, przy czym dokładny katalog jest określony w ustawie oraz w ofertach towarzystw współpracujących z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Najczęściej ubezpieczeniem można objąć:
- zboża – pszenicę, jęczmień, żyto, owies,
- rośliny oleiste – rzepak i rzepik,
- kukurydzę, buraki cukrowe i ziemniaki,
- rośliny strączkowe oraz warzywa gruntowe,
- sady owocowe, plantacje krzewów owocowych i truskawek.
Dzięki takiemu rozwiązaniu ubezpieczenia upraw nie ograniczają się wyłącznie do dużych pól zbożowych, ale pozwalają zabezpieczyć również gospodarstwa specjalizujące się w produkcji warzyw czy owoców.
Jakie towarzystwa oferują ubezpieczenia upraw rolnych?
Ubezpieczenia upraw rolnych z dopłatą państwową można zawrzeć tylko w wybranych towarzystwach, które podpisały umowę z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi. W 2025 roku są to:
- PZU
- Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych „TUW”
- Generali
- AGRO Ubezpieczenia
- InterRisk
- TUZ
- VH Polska
- ERGO Hestia
- Warta
Rolnik, który chce skorzystać z dopłaty do składki, musi zawrzeć umowę w jednym z powyższych towarzystw. Lista aktualizowana jest co roku, dlatego warto zawsze sprawdzić najnowszą wersję przed podpisaniem polisy.
Dobrowolne ubezpieczenia rolne – co można dodatkowo chronić?
Oprócz obowiązkowych polis rolnicy mają możliwość skorzystania z dobrowolnych form ochrony, które poszerzają zakres zabezpieczenia gospodarstwa. Wśród najczęściej wybieranych znajdują się:
- ubezpieczenie budynków gospodarczych – chroni stodoły, obory, magazyny czy szklarnie przed skutkami zdarzeń losowych, takich jak pożar, wichura czy zalanie,
- ubezpieczenie maszyn i sprzętu rolniczego – obejmuje ciągniki, kombajny czy inne urządzenia niezbędne w pracy, zabezpieczając przed kosztami napraw lub stratami w razie zniszczenia,
- ubezpieczenie zwierząt gospodarskich – działa w sytuacjach nagłych, np. padnięcia lub koniecznego uboju w wyniku chorób czy wypadków,
- ubezpieczenie OC rolnika ponad ustawowe minimum – pozwala rozszerzyć ochronę odpowiedzialności cywilnej na sytuacje, które nie są objęte obowiązkową polisą,
- ubezpieczenie następstw nieszczęśliwych wypadków (NNW) – zapewnia świadczenia finansowe dla rolnika i członków rodziny w przypadku wypadków podczas pracy w gospodarstwie.
Takie rozwiązania nie są narzucane przez przepisy, ale pozwalają realnie zwiększyć bezpieczeństwo finansowe gospodarstwa. Dzięki nim rolnik ma pewność, że w razie poważnych zdarzeń nie pozostanie sam z kosztami, które mogłyby zagrozić ciągłości produkcji.
Gdzie wykupić ubezpieczenie upraw rolnych?
Ochrona upraw rolnych odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa i stabilności w pracy każdego rolnika. Przy wyborze polisy warto zwrócić uwagę nie tylko na jej cenę, lecz przede wszystkim na zgodność oferty z przepisami oraz realne potrzeby danego gospodarstwa. Najbezpieczniej porównać dostępne ubezpieczenia rolne u kilku ubezpieczycieli, którzy posiadają podpisaną umowę z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Praktycznym rozwiązaniem jest skorzystanie z oferty CUK, gdzie w jednym miejscu dostępne są propozycje różnych towarzystw specjalizujących się w polisach dla rolników. Dzięki temu łatwiej dopasować zakres ochrony do specyfiki gospodarstwa i mieć pewność, że wybrane ubezpieczenie upraw spełnia ustawowe wymogi oraz zapewnia dostęp do dopłat państwowych.
***
Artykuł sponsorowany
