Lucerna (Medicago sativa) to jedna z najważniejszych roślin pastewnych, wykorzystywana szeroko w hodowli zwierząt, zwłaszcza w produkcji mięsa, mleka, a także w paszach dla zwierząt hobbystycznych. Ze względu na wysoką wartość odżywczą i białkową, lucerna stanowi podstawowy składnik pasz, zwłaszcza dla bydła, owiec, koni, a także królików czy innych zwierząt hodowlanych. Kluczowym zagadnieniem w uprawie lucerny jest ustalenie optymalnego zagęszczenia roślin na hektar. Prawidłowa obsada roślin w dużej mierze decyduje o wydajności plonów oraz jakości paszy, co ma bezpośredni wpływ na efektywność produkcji zwierzęcej.
1. Czynniki wpływające na zagęszczenie lucerny
Optymalne zagęszczenie lucerny na hektar zależy od kilku kluczowych czynników. Warto je dokładnie przeanalizować, aby dostosować uprawy do specyficznych warunków glebowych i klimatycznych oraz do wymagań produkcji paszowej. Oto najważniejsze z nich:
1.1 Rodzaj gleby i jej żyzność
Gleby lekkie, średnie i gliniaste o dobrej strukturze sprzyjają lepszemu wzrostowi lucerny, jednak na każdej glebie należy dobierać odpowiednią liczbę roślin na jednostkę powierzchni. Glebę o niskiej zawartości składników pokarmowych należy intensywniej nawozić, aby zwiększyć plon roślin, co z kolei może wpłynąć na zmniejszenie gęstości siewu. Z kolei gleby o wysokiej zawartości składników odżywczych umożliwiają uzyskanie większego plonu przy mniejszej obsadzie.
1.2 Warunki klimatyczne
Optymalne warunki do uprawy lucerny to te, które charakteryzują się umiarkowanym klimatem, z długim okresem wegetacyjnym oraz równomiernym opadem. W cieplejszych regionach, gdzie okresy suche mogą występować w czasie wzrostu roślin, warto nieco zwiększyć gęstość siewu, aby lepiej wykorzystać dostępne zasoby wody i promieniowania słonecznego.
1.3 Cele uprawy – pasze dla zwierząt mięsnych i hobbystycznych
Zalecane zagęszczenie roślin różni się w zależności od tego, czy uprawiamy lucernę na pasze dla zwierząt hodowlanych (produkty mięsne, mleczne) czy w celach hobbystycznych, jak np. dla królików. W produkcji pasz dla zwierząt mięsnych, zależnie od rodzaju hodowli, można dostosować obsadę roślin, aby uzyskać możliwie jak najwięcej masy roślinnej.
2. Ile lucerny na hektar w zależności od celu uprawy?
2.1 Uprawa lucerny na pasze dla bydła mięsnego i mlecznego
Lucerna jest idealnym składnikiem paszy dla bydła, gdyż dostarcza im nie tylko białka, ale również błonnika, który wspomaga procesy trawienne. W zależności od typu gleby oraz planowanego sposobu zbiorów, rekomendowane zagęszczenie roślin w przypadku uprawy na paszę dla bydła wynosi zwykle od 200 do 250 roślin na metr kwadratowy. To oznacza, że na hektarze powinno znaleźć się około 2-2,5 miliona roślin. Ważne jest, by na wczesnym etapie wzrostu lucerny zapewnić jej odpowiednią przestrzeń, aby rośliny mogły się dobrze rozwijać.
Zaleca się wysiewanie nasion lucerny w okresie wiosennym, tuż po ustąpieniu mrozów, w głęboko przekopanych glebach. Pamiętajmy, że odpowiednie zagęszczenie roślin ma także znaczenie dla jakości paszy – zbyt duża obsada roślin może skutkować niedoborem światła i ograniczeniem wzrostu, podczas gdy zbyt mała obsada obniża efektywność plonowania.
2.2 Uprawa lucerny w hodowli drobnych zwierząt i w celach hobbystycznych
Lucerna to także bardzo ważna roślina w hodowli zwierząt takich jak króliki, świnki morskie czy chomiki. W takim przypadku celem uprawy nie jest uzyskanie jak największej masy roślinnej, ale zapewnienie świeżych, zdrowych roślin w odpowiednich ilościach. Dla tego typu hodowli zaleca się siew lucerny na powierzchni 100-150 roślin na metr kwadratowy, co w przeliczeniu na hektar daje około 1-1,5 miliona roślin. Taka liczba roślin zapewnia odpowiednią ilość paszy na potrzeby niewielkich hodowli.
2.3 Przemysł paszowy i produkcja wysokojakościowych balotów
Produkcja pasz na skalę przemysłową, zwłaszcza w przypadku balotów, jest kolejnym aspektem, który wpływa na dobór odpowiedniego zagęszczenia. W tym przypadku rośliny powinny być rozmieszczone na hektarze w liczbie około 2,5 miliona sztuk, aby uzyskać jak najwyższą wydajność przy odpowiedniej jakości paszy. Produkcja balotów, w szczególności przeznaczonych do wysuszenia, wymaga odpowiedniego plonowania, co można osiągnąć przy wyższej obsadzie.
3. Techniki siewu lucerny i dbałość o optymalne zagęszczenie
3.1 Wybór odpowiednich nasion i jakości materiału siewnego
Aby osiągnąć właściwą gęstość siewu, należy wybrać nasiona odpowiednich odmian lucerny, które będą najlepiej dostosowane do specyficznych warunków uprawy. Należy również zadbać o jakość materiału siewnego, aby uniknąć problemów z kiełkowaniem i równomiernością wschodów.
3.2 Technologia siewu – ręczny czy maszynowy?
Siew lucerny można przeprowadzać ręcznie lub za pomocą maszyn, przy czym w dużych gospodarstwach rolnych najczęściej wykorzystuje się maszyny siewne. Ważne jest, aby nasiona były równomiernie rozprowadzone, co ma bezpośredni wpływ na prawidłowy rozwój roślin.
3.3 Optymalna głębokość siewu
Lucernę sieje się zazwyczaj na głębokość od 1,5 do 3 cm, w zależności od rodzaju gleby i wilgotności. Ważne jest, aby nasiona były umieszczone w odpowiedniej głębokości, co zapewnia dobry kontakt z wilgotną glebą, nie sprzyjając jednak nadmiernemu zagęszczeniu, które utrudnia wzrost roślin.
4. Dodatkowe wskazówki dla rolników
4.1 Nawożenie i ochrona roślin
Lucerna jest rośliną, która wymaga odpowiedniego nawożenia. Przed wysiewem należy przeprowadzić badanie gleby i dostosować nawożenie do jej potrzeb. W szczególności ważne jest dostarczenie odpowiednich ilości fosforu i potasu, które wspomagają rozwój korzeni i plonowanie.
4.2 Nawrót i regeneracja upraw
Lucerna jest rośliną wieloletnią, ale wymaga regularnej regeneracji, zwłaszcza po kilku latach uprawy. Należy dbać o odpowiednią ochronę przed chorobami i szkodnikami, aby zachować jej wysoką wydajność przez długie lata.
Zalecane zagęszczenie lucerny na hektar zależy od wielu czynników, w tym typu gleby, warunków klimatycznych, celu uprawy oraz przeznaczenia paszy. W produkcji pasz dla zwierząt mięsnych oraz w hodowli drobnych zwierząt hobbystycznych różne obsady roślin mogą przynieść różne efekty. Kluczem do sukcesu jest dostosowanie technologii siewu do specyficznych potrzeb oraz zapewnienie roślinom odpowiednich warunków wzrostu. Prawidłowe zagęszczenie, nawożenie oraz pielęgnacja lucerny to podstawowe elementy, które wpływają na wysokość plonów i jakość paszy.
Źródło: www.mojarola.pl
