Jak siać lucernę?

Lucerna (Medicago sativa) to roślina pastewna o wysokiej wartości odżywczej, szeroko stosowana w żywieniu bydła, owiec i koni. Dzięki zdolności do wiązania azotu z powietrza poprawia jakość gleby, co czyni ją cenną rośliną w płodozmianie. Aby uzyskać wysokie plony i zdrowe rośliny, konieczne jest odpowiednie przygotowanie stanowiska, właściwy termin i technika siewu oraz późniejsza pielęgnacja.

Wybór stanowiska i przygotowanie gleby

Lucerna najlepiej rośnie na glebach żyznych, przepuszczalnych i o uregulowanych stosunkach wodnych. Optymalne pH gleby dla tej rośliny wynosi 6,5–7,5. Zbyt kwaśne gleby powinny zostać wapnowane na kilka miesięcy przed siewem, aby uniknąć problemów z kiełkowaniem i wzrostem roślin.

Przygotowanie gleby

1. Orka i uprawa przedsiewna – jesienna orka na głębokość 25–30 cm pozwala na rozluźnienie struktury gleby i poprawia jej przewiewność.
2. Wiosenne zabiegi agrotechniczne – przed siewem należy wykonać bronowanie lub wałowanie, aby wyrównać powierzchnię pola i zapewnić odpowiednie podłoże dla kiełkujących nasion.
3. Nawożenie – przed siewem zaleca się stosowanie nawozów fosforowych i potasowych w ilości dostosowanej do zasobności gleby. Lucerna dobrze reaguje na nawożenie organiczne, jednak należy unikać bezpośredniego stosowania obornika przed siewem.

Wybór odmiany

Wybór odpowiedniej odmiany lucerny zależy od warunków klimatycznych, rodzaju gleby i zamierzonego sposobu użytkowania. W Polsce popularne są odmiany takie jak Radius, Kometa czy Perfecta. Przy wyborze odmiany warto kierować się odpornością na choroby, zimotrwałością oraz zdolnością do wielokrotnego odrastania w ciągu roku.

Termin i technika siewu

Lucernę można wysiewać w dwóch terminach:

• Wiosenny siew – od połowy kwietnia do początku maja, po ustabilizowaniu się temperatury gleby powyżej 8°C.
• Letni siew – od końca lipca do połowy sierpnia, co pozwala roślinom na ukorzenienie się przed zimą.

Głębokość i norma wysiewu

• Głębokość siewu: 1,5–2,5 cm. Zbyt głęboki siew może utrudnić wschody, natomiast zbyt płytki sprawia, że nasiona są narażone na wysychanie.
• Norma wysiewu: 18–25 kg/ha przy siewie czystym lub 12–15 kg/ha przy wysiewie w mieszankach.
• Rozstaw rzędów: 12–15 cm przy siewie rzędowym lub 8–10 cm przy siewie w szerokie rzędy.

Warto stosować siewniki precyzyjne, które umożliwiają równomierne rozmieszczenie nasion. Dobrą praktyką jest również dodatek inokulantu zawierającego bakterie brodawkowe, wspomagające wiązanie azotu atmosferycznego.

Pielęgnacja i ochrona plantacji

Nawożenie pogłówne

W pierwszym roku wzrostu lucerny istotne jest dostarczenie składników odżywczych w odpowiednich dawkach. Najważniejsze pierwiastki to:

• Azot (N) – lucerna samodzielnie wiąże azot atmosferyczny, dlatego jego dodatkowe nawożenie nie jest konieczne.
• Fosfor (P) – wspomaga rozwój systemu korzeniowego, zalecana dawka to 50–80 kg/ha P₂O₅.
• Potas (K) – poprawia odporność roślin na suszę i choroby, zalecana dawka to 80–120 kg/ha K₂O.

Odchwaszczanie

Lucerna we wczesnych fazach wzrostu jest wrażliwa na konkurencję ze strony chwastów. Można stosować mechaniczne zabiegi pielęgnacyjne, takie jak bronowanie w fazie 2–3 liści lub selektywne herbicydy dostosowane do roślin motylkowatych.

Ochrona przed chorobami i szkodnikami

Najczęściej występujące choroby lucerny to:

• Mączniak prawdziwy – objawia się białym nalotem na liściach i prowadzi do ich zamierania.
• Fuzarioza – powoduje zahamowanie wzrostu i żółknięcie roślin.
• Zgnilizna korzeniowa – ogranicza pobieranie składników odżywczych.

Najgroźniejsze szkodniki to:

• Pryszczarek lucernowiec – larwy uszkadzają liście i kwiatostany.
• Chowacz lucernowiec – żeruje na szyjce korzeniowej, powodując osłabienie roślin.

Skuteczne jest stosowanie płodozmianu oraz biologicznych metod ochrony roślin, a w przypadku silnej presji szkodników – selektywnych insektycydów.

Zbiór i użytkowanie lucerny

Lucerna może być użytkowana w postaci siana, sianokiszonki lub jako pastwisko.

Terminy koszenia

Aby uzyskać paszę o najwyższej wartości, koszenie powinno odbywać się w fazie pączkowania lub na początku kwitnienia. W pierwszym roku zaleca się wykonanie dwóch pokosów, a w kolejnych latach – 3 do 5 pokosów, w zależności od warunków pogodowych.

• Pierwszy pokos: na przełomie maja i czerwca.
• Kolejne pokosy: co 35–40 dni, w zależności od tempa odrostu.
• Ostatni pokos: najpóźniej w połowie września, aby umożliwić roślinom przygotowanie się do zimy.

Lucerna to wartościowa roślina pastewna, która przy odpowiedniej uprawie daje wysokie plony przez kilka lat. Kluczowe znaczenie mają właściwy wybór stanowiska, precyzyjne przygotowanie gleby i siewu oraz regularna pielęgnacja plantacji. Właściwie prowadzona uprawa lucerny przynosi korzyści zarówno w produkcji pasz, jak i w poprawie żyzności gleby.

Źródło: www.mojarola.pl