Zmiany w systemie wsparcia dla rolnictwa są coraz bliżej — dla gospodarstw rolnych w Polsce kluczowy moment nadchodzi w 2026 roku. W ramach nowej perspektywy unijnej i reformy Wspólna Polityka Rolna 2023‑2027 (WPR) pojawią się nowe dotacje dla rolników od 2026 roku, ale też znacząco zmienią się warunki ich przyznawania. W tym artykule opisujemy najważniejsze propozycje wsparcia, kto będzie mógł z nich skorzystać i jak przygotować gospodarstwo, aby nie stracić możliwości ubiegania się o dopłaty.
Nowe wsparcie dla gospodarstw – co się zmieni?
Jedną z kluczowych nowości od kampanii 2026 będzie wprowadzenie interwencji premiujących działania proekologiczne i ochronę środowiska. Na przykład rolnicy, którzy będą prowadzić gospodarstwa na gruntach podmokłych czy torfowiskach objętych normą GAEC 2, otrzymają rekompensaty finansowe za ograniczenia w użytkowaniu tych gruntów.
Przykład:
- Wariant dla trwałych użytków zielonych (TUZ): stawka około 581 zł/ha/rok.
- Grunty orne objęte normą GAEC 2: stawka około 627 zł/ha/rok.
- Przekształcenie gruntów ornych w użytki zielone: stawka około 2 387 zł/ha/rok przy zobowiązaniu na 5 lat.
Ponadto, rząd zapowiada uproszczenia w zasadach WPR: m.in. wydłużenie okresu, po którym grunt orny z trawą zostaje uznany za TUZ (z 5 do 7 lat) oraz zwiększenie dopuszczalnego wahania wskaźnika TUZ z 5% do 10% względem poziomu referencyjnego.
Nowa definicja rolnika aktywnego i co to znaczy dla dopłat
Od 2026 roku zmianie ulegnie również podejście do dopłat bezpośrednich – pieniądze mają trafiać wyłącznie do gospodarstw prowadzonych przez osoby, które są faktycznie aktywne w produkcji rolnej, a nie tylko formalnie właścicielami ziemi.
Co konkretnie się zmienia?
- Powstanie rejestr rolników aktywnych zawodowo prowadzonego przez Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR).
- Rolnicy będą musieli udowodnić aktywność: faktury za zakup materiałów siewnych, środki ochrony roślin, umowy dzierżawy, sprzedaż płodów rolnych.
- Małe gospodarstwa (np. do 5 ha) w pewnych przypadkach będą miały ochronny okres – np. w 2026 roku gospodarstwa, które w 2025 roku otrzymały płatność nie przekraczającą 1125 euro, automatycznie uznane za aktywne.
To oznacza, że już dziś warto zadbać o dokumentację gospodarstwa. Faktury i ewidencje z 2025 roku mogą być kluczowe.
Ułatwienia i dotacje dla młodych i ekologicznych gospodarstw
Dla młodych rolników oraz gospodarstw ekologicznych przewidziano oddzielne linie wsparcia. Przykładem jest program Premie dla młodych rolników w ramach PS-WPR, który od 2026 roku będzie nadal dostępny i może obejmować kwoty nawet do 200 000 zł lub więcej dla osoby młodszej niż 41 lat, rozpoczynającej działalność rolniczą.
Rolnicy prowadzący gospodarstwa ekologiczne zyskają większą swobodę w spełnianiu wymogów warunkowości środowiskowej. W praktyce może to oznaczać mniejsze wymagania formalne oraz specjalne wsparcie dla upraw i metod produkcji przyjaznych środowisku.
Jak przygotować gospodarstwo na nowe dotacje i zmiany od 2026 roku?
Aby skorzystać z nadchodzących programów wsparcia, warto już dziś podjąć kilka kroków:
- Dokumentuj działalność gospodarstwa – zbieraj faktury za zakup materiałów siewnych, nawozów, środki ochrony roślin, usługi agrotechniczne, sprzedaż płodów rolnych. To będzie dowodem aktywności.
- Sprawdź, czy twoje gospodarstwo spełnia definicję aktywnego rolnika – jeśli nie, planuj zmiany w strukturze gospodarstwa.
- Zbadaj swoje grunty pod kątem nowych interwencji – czy masz użytki zielone, tereny podmokłe, torfowiska? Zastanów się nad udziałem w programie ochrony takich obszarów.
- Inwestuj w technologię i ekologię – rozwiązania przyjazne środowisku będą premiowane.
- Konsultuj się z doradcami i śledź nabory – terminy i warunki mogą się zmieniać, szybka reakcja zwiększa szansę na dotację.
Jakie są nowe dotacje dla rolników od 2026 roku? Kluczowe fakty
- Programy wsparcia będą silniej związane z działaniami prośrodowiskowymi – np. ochrona torfowisk, gruntów podmokłych.
- Dopłaty bezpośrednie będą dostępne wyłącznie dla rolników aktywnych zawodowo – konieczne będzie wykazanie działalności.
- Rozszerzone wsparcie dla młodych rolników oraz gospodarstw ekologicznych.
- Uproszczenia w warunkach WPR: wydłużenie okresów TUZ, większa elastyczność zasad.
- Harmonogram: zmiany częściowo wdrażane od kampanii 2026 roku – warto przygotować się już dziś.
Źródło: www.mojarola.pl
