Rzodkiew oleista (Raphanus sativus var. oleiformis) to jedna z najczęściej stosowanych roślin poplonowych w Polsce. Ze względu na szybki wzrost, głęboki system korzeniowy i właściwości fitosanitarne, jest ceniona w płodozmianie, zwłaszcza w gospodarstwach uprawiających rośliny wymagające poprawy struktury gleby. Aby uzyskać maksymalne korzyści z jej uprawy jako poplonu, kluczowe jest dobranie odpowiedniego terminu siewu.
Optymalny termin siewu rzodkwi oleistej na poplon
Rzodkiew oleista charakteryzuje się krótkim okresem wegetacji (50–70 dni), dlatego jej siew należy zaplanować tak, aby zapewnić roślinom optymalne warunki wzrostu i umożliwić pełne wykorzystanie jej właściwości w zmianowaniu.
Letni i wczesnojesienny termin siewu
- Najlepszy okres na wysiew rzodkwi oleistej jako poplonu przypada na drugą połowę lipca oraz sierpień.
- Rośliny wysiane w tym terminie mają wystarczająco długi okres wegetacji, aby wykształcić silny system korzeniowy i dużą masę zieloną przed nadejściem pierwszych przymrozków.
- Wysiew wykonany do końca sierpnia zapewnia pełne wykorzystanie potencjału rośliny w aspekcie strukturyzacji gleby i ograniczania presji chorób oraz szkodników.
Czynniki wpływające na termin siewu
- Warunki pogodowe – Najkorzystniejsze dla wzrostu rzodkwi oleistej są umiarkowane temperatury (15–25°C) i wystarczająca ilość opadów. W przypadku suchych lat warto zastosować siew po deszczu lub wprowadzić uprawki zatrzymujące wilgoć.
- Rodzaj gleby – Na glebach lekkich, podatnych na przesuszanie, wcześniejszy siew (koniec lipca – początek sierpnia) może zwiększyć szanse na odpowiedni rozwój roślin. Na glebach cięższych i bardziej wilgotnych siew może być wykonany do końca sierpnia.
- Cel uprawy – Jeśli rzodkiew oleista ma pełnić funkcję głęboko spulchniającej rośliny fitosanitarnej, siew powinien odbyć się wcześniej, aby umożliwić maksymalny rozwój systemu korzeniowego.
Technika siewu rzodkwi oleistej na poplon
Głębokość siewu i norma wysiewu
- Głębokość siewu: 1,5–3 cm, zależnie od rodzaju gleby. Na glebach lekkich należy siać nieco głębiej, aby zapewnić lepszy kontakt nasion z wilgocią.
- Norma wysiewu: 15–25 kg/ha, w zależności od warunków glebowych i sposobu wysiewu. Przy siewie rzutowym warto zwiększyć normę o około 10%.
Rozstawa rzędów
- Wysiew można przeprowadzać w wąskie rzędy (12–15 cm) lub szerokorzędowo (25–30 cm), co ułatwia późniejszą pielęgnację międzyrzędową.
- Rzodkiew oleista dobrze znosi siew rzutowy, zwłaszcza w systemach uproszczonych uprawy poplonów.
Wpływ terminu siewu na plon zielonej masy i właściwości gleby
Korzyści z siewu w optymalnym terminie (lipiec – sierpień)
- Maksymalne wykorzystanie wilgoci pozostałej po zbiorze przedplonu – Rośliny zdążą wykształcić rozwinięty system korzeniowy przed nadejściem okresu niższych opadów.
- Efektywne spulchnienie gleby – Głębokie korzenie rzodkwi oleistej poprawiają strukturę gleby i przeciwdziałają jej zagęszczeniu.
- Zdolność do wiązania azotu – Dzięki szybkiemu wzrostowi rzodkiew efektywnie gromadzi składniki pokarmowe, ograniczając ich wymywanie.
- Doskonałe właściwości fitosanitarne – Roślina ogranicza rozwój nicieni i chorób przenoszonych przez glebę, co jest szczególnie istotne w płodozmianach z rzepakiem czy ziemniakami.
Negatywne skutki opóźnionego siewu (wrzesień – październik)
- Skrócony okres wegetacji ogranicza zdolność do budowy biomasy i redukuje efektywność rośliny jako poplonu.
- Niskie temperatury mogą zahamować rozwój systemu korzeniowego, przez co spulchnianie gleby będzie mniej efektywne.
- Rośliny nie zdążą osiągnąć optymalnej wielkości przed zimą, co obniży ich zdolność do ochrony gleby przed erozją i wymywaniem składników pokarmowych.
Praktyczne wskazówki dla rolników
Aby osiągnąć najlepsze rezultaty w uprawie rzodkwi oleistej na poplon, warto pamiętać o kilku zasadach:
- Nie opóźniać siewu – Optymalny termin to lipiec–sierpień, maksymalnie do początku września.
- Dostosować normę wysiewu do warunków glebowych – Na glebach uboższych w składniki pokarmowe warto zastosować wyższą normę wysiewu.
- Zabezpieczyć wilgoć w glebie – W suchych latach stosować uprawki minimalizujące parowanie (np. agregaty uprawowe).
- Unikać nadmiernego zagęszczenia łanu – Zbyt gęsty siew może ograniczyć rozwój systemu korzeniowego i efektywność działania rośliny w zmianowaniu.
Rzodkiew oleista jest jedną z najefektywniejszych roślin poplonowych, pod warunkiem że zostanie wysiana w odpowiednim terminie. Najlepszy okres siewu przypada na drugą połowę lipca oraz sierpień, co zapewnia jej odpowiedni rozwój przed zimą. Termin ten umożliwia pełne wykorzystanie potencjału rośliny, zarówno w zakresie poprawy struktury gleby, jak i jej właściwości fitosanitarnych.
Opóźnienie siewu do września może ograniczyć wzrost rośliny, zmniejszyć ilość wytworzonej biomasy oraz osłabić jej zdolność do ochrony gleby przed erozją i utratą składników pokarmowych.
Stosując się do rekomendowanych terminów i technik siewu, rolnicy mogą w pełni wykorzystać zalety rzodkwi oleistej jako poplonu, poprawiając jakość gleby oraz zwiększając efektywność płodozmianu.
Źródło: www.mojarola.pl
