Rzodkiewka (Raphanus sativus L.) to jedno z najbardziej popularnych warzyw uprawianych w Polsce zarówno w gospodarstwach towarowych, jak i ogrodach przydomowych. Jej krótki okres wegetacji oraz stosunkowo niskie wymagania sprawiają, że może być uprawiana niemal przez cały sezon wegetacyjny. Mimo to precyzyjne określenie terminu siewu ma zasadnicze znaczenie dla uzyskania zadowalających plonów. Zbyt wczesny lub zbyt późny wysiew może prowadzić do spadku jakości korzeni, wybijania w pędy kwiatostanowe lub wręcz całkowitego niepowodzenia uprawy.
Warunki termiczne i długość dnia – dwa podstawowe czynniki
Rzodkiewka jest rośliną dnia krótkiego i chłodnego, co oznacza, że najlepiej rozwija się przy długości dnia poniżej 14 godzin i temperaturze powietrza od 8 do 18°C. Optymalna temperatura do kiełkowania to 12–15°C, natomiast wzrost wegetatywny i zgrubienie korzenia najlepiej przebiegają przy 10–16°C. Przy zbyt wysokich temperaturach (powyżej 20°C) rośliny szybko przechodzą w fazę generatywną, co skutkuje wybijaniem w pędy kwiatostanowe, a nie formowaniem jadalnych korzeni.
Siew wiosenny – najlepszy okres dla uprawy rzodkiewki
Pierwszy możliwy termin siewu przypada na wczesną wiosnę, zwykle od końca marca do połowy kwietnia – w zależności od warunków klimatycznych danego roku i regionu. W rejonach cieplejszych można siać już w trzeciej dekadzie marca, natomiast w chłodniejszych częściach kraju należy poczekać, aż gleba rozmarznie i osiągnie temperaturę co najmniej 5°C.
Wiosenny siew pozwala na uniknięcie problemów związanych z wysokimi temperaturami i długim dniem, które pojawiają się później w sezonie. Rzodkiewka zasiana w tym okresie kiełkuje w ciągu 5–7 dni, a pierwsze zbiory są możliwe już po 3–4 tygodniach od siewu – w zależności od odmiany.
Siew letni i jesienny – drugie okno uprawowe
Drugim korzystnym terminem jest późne lato – od połowy lipca do końca sierpnia. Siew w tym okresie pozwala na uniknięcie długiego dnia oraz spadków temperatury, które sprzyjają prawidłowemu formowaniu korzeni. Co ważne, w siewach letnich należy zwrócić szczególną uwagę na wilgotność gleby – okresy suszy w lipcu i sierpniu mogą znacząco ograniczyć wschody, dlatego niezbędne jest nawadnianie.
Wysiew we wrześniu jest również możliwy, szczególnie w tunelach foliowych lub przy sprzyjających warunkach pogodowych. Jednak należy pamiętać, że zbyt późny termin może skutkować niedostatecznym wzrostem i mniejszym plonem przed nadejściem pierwszych przymrozków.
Dobór odmiany – znaczenie kalendarza siewu
Wybór odpowiedniej odmiany rzodkiewki powinien być dostosowany do terminu siewu. Odmiany wczesne (np. Saxa, Rondar) sprawdzają się najlepiej w siewach wiosennych i jesiennych, natomiast odmiany średnio wczesne i późniejsze (np. Tondo Rosso, Jutrzenka) mogą być z powodzeniem uprawiane latem. Należy jednak unikać odmian podatnych na parcenie i szybkie wybijanie w pędy kwiatostanowe, jeśli planowany jest siew w warunkach długiego dnia i wysokiej temperatury.
Praktyczne wskazówki agrotechniczne
Podczas planowania siewu rzodkiewki należy uwzględnić nie tylko termin, ale także warunki glebowe i rozstawę:
-
Gleba: najlepiej sprawdzają się gleby próchniczne, lekkie, o uregulowanych stosunkach wodno-powietrznych i pH 6,0–7,0. Zbyt ciężkie lub zakwaszone podłoże może ograniczyć wzrost i prowadzić do deformacji korzeni.
-
Rozstawa: standardowo rzodkiewkę sieje się w rzędy co 10–15 cm, a w rzędzie co 2–4 cm. Zbyt gęsty siew może skutkować drobnymi i słabo rozwiniętymi korzeniami.
-
Głębokość siewu: optymalna to 1–2 cm. Głębszy siew może opóźnić wschody i ograniczyć plon.
-
Nawadnianie: rzodkiewka wymaga równomiernej wilgotności podłoża – szczególnie w okresie kiełkowania i formowania zgrubienia korzeniowego. Braki wody prowadzą do parcenia i pękania korzeni.
Wysiew całoroczny w warunkach osłonowych
W tunelach foliowych oraz szklarniach możliwe jest prowadzenie uprawy rzodkiewki niemal przez cały rok. W takich warunkach siewy można przeprowadzać co 2–3 tygodnie, dostosowując warunki mikroklimatyczne (temperatura, wilgotność, doświetlanie) do potrzeb rośliny. Należy jednak pamiętać, że uprawa pod osłonami wymaga precyzyjnego zarządzania, a błędy w nawożeniu czy podlewaniu mogą prowadzić do deformacji lub chorób fizjologicznych.
Podsumowanie – kiedy siać rzodkiewkę?
Rzodkiewkę należy siać:
-
Wiosną – od końca marca do połowy kwietnia: najlepszy termin dla upraw gruntowych.
-
Latem – od połowy lipca do końca sierpnia: optymalne warunki chłodniejszego dnia i nocnych spadków temperatury.
-
Jesienią – początek września: tylko przy sprzyjającej pogodzie i wczesnych odmianach.
-
Pod osłonami – cały rok: z zachowaniem warunków termicznych i świetlnych.
Precyzyjne dobranie terminu siewu do warunków pogodowych, długości dnia i odmiany jest podstawą sukcesu w uprawie rzodkiewki. Przestrzegając zaleceń agrotechnicznych, możliwe jest uzyskanie wysokiej jakości plonu, niezależnie od pory roku.
Źródło: www.mojarola.pl
