kura
fot. www.pexels.com

Kokcydioza to jedna z najczęściej występujących chorób pasożytniczych u drobiu, szczególnie kur. Wywoływana przez pierwotniaki z rodzaju Eimeria, stanowi poważne zagrożenie w hodowli drobiu zarówno na mięso, jak i w celach hobbystycznych. Choroba rozwija się w układzie pokarmowym ptaków i może prowadzić do znacznych strat produkcyjnych, jeśli nie zostanie odpowiednio szybko zdiagnozowana i leczona. W tym artykule omówimy szczegółowo, jakie są objawy kokcydiozy u kur, jak je rozpoznać i dlaczego szybka reakcja jest kluczowa.

Czym jest kokcydioza?

Charakterystyka choroby

Kokcydioza to choroba wywoływana przez pierwotniaki z rodzaju Eimeria, które pasożytują w komórkach nabłonkowych jelit kur. Istnieje wiele gatunków Eimeria, a każdy z nich ma inne preferencje co do miejsca zakażenia w układzie pokarmowym. Najbardziej patogenne dla kur są gatunki takie jak Eimeria tenella, Eimeria necatrix czy Eimeria acervulina.

Droga zakażenia

Pierwotniaki przenoszą się poprzez kontakt z zanieczyszczoną ściółką, wodą, paszą lub odchodami zakażonych ptaków. Kiedy kury spożyją oocysty (stadium przetrwalnikowe pasożyta), zaczyna się cykl rozwojowy pierwotniaka w ich jelitach, prowadzący do uszkodzenia tkanek i wystąpienia objawów klinicznych.

Jakie są objawy kokcydiozy u kur?

Wczesne objawy

We wczesnym stadium choroby objawy kokcydiozy mogą być trudne do zauważenia, co sprawia, że hodowcy często bagatelizują pierwsze oznaki infekcji. W początkowej fazie można zaobserwować:

  • Spadek apetytu u kur.
  • Letarg i osłabienie.
  • Apatię, widoczną w ograniczonej aktywności ptaków na wybiegu.
  • Zmatowienie piór – kury przestają dbać o higienę swojego upierzenia.

Objawy jelitowe

W miarę rozwoju choroby dochodzi do uszkodzenia nabłonka jelit, co prowadzi do bardziej charakterystycznych objawów. Do najczęstszych symptomów jelitowych kokcydiozy należą:

  • Biegunka – często zawierająca śluz, niestrawione resztki pokarmowe, a w zaawansowanych przypadkach także krew.
  • Zanieczyszczenie okolicy odbytu – biegunka powoduje, że okolica odbytu kur staje się brudna i oblepiona odchodami, co dodatkowo przyciąga owady.
  • Zmniejszenie masy ciała – ze względu na zaburzone trawienie i wchłanianie składników odżywczych.

Zmiany w zachowaniu

Zainfekowane kury często stają się osowiałe i unikają kontaktu z innymi osobnikami. Mogą również:

  • Unikać światła i chować się w zaciemnionych miejscach.
  • Spędzać dużo czasu w pozycji siedzącej, co wynika z osłabienia organizmu.

Objawy zaawansowanej kokcydiozy

Jeśli choroba nie zostanie wykryta i leczona na wczesnym etapie, mogą pojawić się ciężkie objawy:

  • Krwawa biegunka – charakterystyczny objaw ciężkiego zakażenia, szczególnie w przypadku gatunków takich jak Eimeria tenella.
  • Odwodnienie – wynik biegunki i utraty płynów.
  • Bladość grzebienia i dzwonków – spowodowana niedokrwistością wynikającą z utraty krwi w jelitach.
  • Nagłe upadki – w zaawansowanej fazie kokcydioza może prowadzić do śmierci.

Rozpoznanie kokcydiozy w hodowli

Obserwacja objawów klinicznych

Podstawowym krokiem w rozpoznaniu kokcydiozy jest dokładna obserwacja zachowania i wyglądu kur. Hodowca powinien regularnie kontrolować stan ptaków, zwracając szczególną uwagę na odchody, aktywność i spożycie paszy.

Badania laboratoryjne

W przypadku podejrzenia kokcydiozy zaleca się wykonanie badania kału w celu identyfikacji obecności oocyst Eimeria. Badania te można przeprowadzić w specjalistycznych laboratoriach weterynaryjnych.

Sekcja zwłok

W przypadku upadków kur wykonanie sekcji zwłok może pomóc w potwierdzeniu diagnozy. Zmiany patologiczne w jelitach, takie jak owrzodzenia, zaczerwienienia czy krwotoki, są charakterystyczne dla kokcydiozy.

Znaczenie wczesnego rozpoznania objawów kokcydiozy

Wczesne wykrycie kokcydiozy jest kluczowe, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się choroby w stadzie. Hodowcy powinni działać natychmiast po zauważeniu pierwszych objawów, wdrażając leczenie oraz środki zapobiegawcze.

Profilaktyka i leczenie kokcydiozy

Profilaktyka

Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia kokcydiozy w hodowli, należy przestrzegać zasad higieny i odpowiedniej opieki nad stadem:

  • Regularne czyszczenie i dezynfekcja kurnika oraz wybiegu.
  • Unikanie przeludnienia w kurniku – zbyt duża liczba ptaków sprzyja rozprzestrzenianiu się chorób.
  • Stosowanie wysokiej jakości pasz zawierających kokcydiostatyki, które hamują rozwój pierwotniaków.

Leczenie

Jeśli kokcydioza zostanie zdiagnozowana, konieczne jest zastosowanie odpowiednich leków. Najczęściej używane są kokcydiocydy – środki farmakologiczne eliminujące pierwotniaki z organizmu ptaka. Leczenie powinno być przeprowadzone pod nadzorem lekarza weterynarii, aby zapewnić jego skuteczność i uniknąć powstawania oporności pasożytów.

Kokcydioza u kur to poważne zagrożenie w hodowli drobiu, które może prowadzić do znacznych strat produkcyjnych. Objawy choroby, takie jak biegunka, osowiałość i krwawa biegunka, wymagają natychmiastowej reakcji. Hodowcy powinni szczególnie dbać o profilaktykę poprzez utrzymanie higieny w kurniku, stosowanie odpowiednich pasz i monitorowanie stanu zdrowia ptaków. Wczesne rozpoznanie i wdrożenie leczenia są kluczowe dla ograniczenia skutków choroby i poprawy dobrostanu stada. Dzięki odpowiedniej wiedzy i działaniom można skutecznie chronić kury przed kokcydiozą i zapewnić ich zdrowy rozwój w hodowli.

Źródło: www.mojarola.pl