Kukurydza (Zea mays) jest jednym z najważniejszych składników w żywieniu drobiu, w tym kur, zarówno w hodowlach przydomowych, jak i komercyjnych. Jej wysoka wartość energetyczna, łatwa dostępność oraz akceptacja przez ptaki czynią ją podstawowym komponentem mieszanek paszowych. Aby jednak w pełni wykorzystać potencjał kukurydzy w diecie kur, konieczne jest prawidłowe przygotowanie i dawkowanie tego surowca. W tym tekście omówimy, jak przygotować kukurydzę dla kur, jakie formy są najbardziej odpowiednie, oraz na co zwrócić uwagę, aby żywienie było efektywne i zdrowe.
Wartość odżywcza kukurydzy
Kukurydza to zboże o wysokiej zawartości węglowodanów i umiarkowanej ilości białka, co czyni ją doskonałym źródłem energii dla drobiu. W składzie kukurydzy znajdują się:
- Węglowodany (65–70%) – głównie skrobia, która dostarcza łatwo przyswajalnej energii.
- Białko (7–9%) – o średniej wartości biologicznej, z niedoborem lizyny i metioniny, co wymaga uzupełnienia przez inne źródła białka w paszy.
- Tłuszcze (3–4%) – w tym nienasycone kwasy tłuszczowe wspierające zdrowie ptaków.
- Błonnik (około 2%) – niski poziom, co oznacza, że kukurydza jest łatwostrawna.
- Witaminy – szczególnie karotenoidy (prekursory witaminy A), które wpływają na barwę żółtek jaj.
- Minerały – głównie fosfor i potas.
Rola kukurydzy w żywieniu kur
Kukurydza pełni w diecie drobiu funkcję źródła energii, co jest szczególnie ważne dla kur niosek oraz brojlerów. W przypadku niosek odpowiednia podaż energii wspomaga produkcję jaj, natomiast u brojlerów przyczynia się do szybkiego przyrostu masy ciała.
Mimo swoich zalet, kukurydza nie może być jedynym składnikiem diety kur, ponieważ jest uboga w białko o wysokiej wartości biologicznej oraz niektóre mikroelementy i witaminy. Dlatego powinna być stosowana jako część zbilansowanej paszy, w połączeniu z innymi komponentami, takimi jak śruta sojowa, pszenica, kreda pastewna czy premiksy witaminowo-mineralne.
Jak przygotować kukurydzę dla kur?
1. Wybór odpowiedniej formy kukurydzy
Kukurydza może być podawana w różnych formach w zależności od wieku i rodzaju drobiu:
- Całe ziarno – najlepsze dla dorosłych kur, szczególnie w chowie przydomowym. Całe ziarna pobudzają ptaki do naturalnego dziobania i poszukiwania pokarmu.
- Kukurydza śrutowana (grubo mielona) – odpowiednia dla młodszych ptaków lub jako składnik pasz pełnoporcjowych. Śrutowanie zwiększa strawność, ale nadmierne rozdrobnienie (np. w formie mąki) może być mniej atrakcyjne dla ptaków.
- Kukurydza kiszona – stosowana w gospodarstwach, gdzie produkuje się większe ilości paszy. Kiszonka z kukurydzy to wartościowy komponent energetyczny, który można stosować zwłaszcza w okresach zimowych.
- Płatki kukurydziane – wytwarzane w procesie przemysłowym, mogą być używane jako przysmak, ale nie powinny zastępować podstawowej diety.
2. Proces obróbki
Kukurydza powinna być prawidłowo przygotowana, aby zwiększyć jej strawność i bezpieczeństwo:
- Czyszczenie: Usunięcie pyłu, plew oraz ewentualnych zanieczyszczeń.
- Rozdrobnienie: W przypadku młodych ptaków kukurydzę należy śrutować, aby ułatwić spożycie i trawienie. Dorosłym kurom można podawać całe ziarna.
- Namaczanie: W chowie przydomowym kukurydzę można namaczać, aby ułatwić jej spożycie, szczególnie w okresach suchej diety.
- Kiszenie: Do produkcji kiszonki z kukurydzy należy używać odpowiednich zakiszaczy i przechowywać produkt w warunkach beztlenowych, aby uniknąć pleśnienia.
3. Mieszanie z innymi składnikami
Kukurydzę należy mieszać z innymi komponentami paszy, aby zbilansować dietę. Przykładowy skład mieszanki dla kur niosek:
- Kukurydza: 50%
- Pszenica: 20%
- Śruta sojowa: 15%
- Śruta rzepakowa: 5%
- Kredy pastewna: 5%
- Premiks witaminowo-mineralny: 5%
Zasady stosowania kukurydzy w diecie kur
1. Dawkowanie
Kukurydza powinna stanowić od 40% do 60% mieszanki paszowej, w zależności od wieku i przeznaczenia drobiu:
- Kury nioski: Kukurydza powinna stanowić około 50% diety. Wysoka zawartość karotenoidów w kukurydzy wspomaga intensywną barwę żółtek.
- Brojlery: Kukurydza może stanowić do 60% diety, zapewniając szybki wzrost masy ciała.
- Kury młode (pisklęta i młodzież): Udział kukurydzy w paszy nie powinien przekraczać 40%, ponieważ młode ptaki potrzebują większej ilości białka i składników mineralnych.
2. Sezonowość
Kukurydza jest szczególnie cenna zimą, gdy ptaki potrzebują więcej energii na utrzymanie ciepła. Latem jej udział w diecie można nieco ograniczyć, zastępując ją komponentami o niższej wartości energetycznej.
3. Zapobieganie pleśnieniu
Kukurydza jest podatna na pleśnienie, szczególnie podczas przechowywania w niewłaściwych warunkach. Pleśnie mogą produkować mykotoksyny, które są szkodliwe dla drobiu. Dlatego należy:
- Przechowywać kukurydzę w suchym i przewiewnym miejscu.
- Regularnie sprawdzać ziarno pod kątem obecności pleśni.
- Używać zakwaszaczy paszowych w mieszankach, aby ograniczyć rozwój patogenów.
Zalety i ograniczenia stosowania kukurydzy
Zalety:
- Wysoka wartość energetyczna.
- Naturalne źródło karotenoidów, wspierające zdrowie i barwę żółtek.
- Łatwość w przechowywaniu i przygotowaniu.
Ograniczenia:
- Niska zawartość białka i niektórych aminokwasów (lizyny, metioniny).
- Ryzyko pleśnienia i rozwoju mykotoksyn.
- Brak włókna surowego, co może wymagać uzupełnienia innymi komponentami.
Źródło: www.mojarola.pl
