Mocznik (diamid kwasu węglowego) to jeden z najpowszechniej stosowanych nawozów azotowych w rolnictwie, charakteryzujący się wysoką zawartością azotu na poziomie 46%. Jego efektywne wykorzystanie wymaga jednak precyzyjnego określenia terminów i metod aplikacji, dostosowanych do specyfiki upraw oraz warunków glebowych i klimatycznych.
Charakterystyka mocznika jako nawozu
Mocznik jest nawozem uniwersalnym, który może być stosowany zarówno doglebowo, jak i dolistnie. Jego forma amidowa ulega w glebie hydrolizie do formy amonowej, a następnie do azotanowej, które są przyswajalne przez rośliny. Proces ten zależy od wilgotności i temperatury gleby, co wpływa na tempo udostępniania azotu roślinom. Ważne jest również, że mocznik ma mniejsze właściwości parzące w porównaniu z innymi nawozami azotowymi, co czyni go bezpieczniejszym w stosowaniu dolistnym.
Terminy stosowania mocznika w uprawach rolniczych
Zboża
W uprawie zbóż, takich jak pszenica, jęczmień czy żyto, mocznik można stosować zarówno przedsiewnie, jak i pogłównie. Aplikacja przedsiewna polega na równomiernym rozsiewie nawozu przed siewem i wymieszaniu go z glebą, co zapewnia równomierne zaopatrzenie roślin w azot od początku wegetacji. Dawkowanie zależy od zasobności gleby i planowanego plonu, ale zazwyczaj wynosi od 80 do 120 kg/ha. Stosowanie pogłówne zaleca się w fazie krzewienia lub na początku strzelania w źdźbło, aby wspomóc intensywny wzrost roślin. W przypadku dokarmiania dolistnego, stężenie roztworu mocznika powinno być dostosowane do fazy rozwojowej:
- Początek krzewienia: 18-20%
- Koniec krzewienia: 16-18%
- Początek strzelania w źdźbło: 10-12%
- Koniec strzelania w źdźbło: 6-8%
- Okres kłoszenia: 5-6%
Należy unikać oprysków w czasie kwitnienia, aby nie uszkodzić kwiatostanów.
Kukurydza
Kukurydza, ze względu na długi okres wegetacji i wysokie wymagania azotowe, dobrze reaguje na nawożenie mocznikiem. Aplikację przedsiewną przeprowadza się przed siewem, mieszając nawóz z glebą w dawce około 100-150 kg/ha. Nawożenie pogłówne zaleca się w fazie 2-6 liści, co wspomaga intensywny wzrost roślin. Dolistne dokarmianie można przeprowadzić w fazie 6-8 liści, stosując roztwór mocznika o stężeniu 5%.
Rzepak
Rzepak ozimy wymaga starannego planowania nawożenia azotowego. Aplikacja przedsiewna mocznika w dawce 80-120 kg/ha pozwala na odpowiednie zaopatrzenie roślin w azot już od wczesnych faz rozwojowych. Wiosenne nawożenie pogłówne przed ruszeniem wegetacji wspomaga regenerację roślin po zimie. Dolistne dokarmianie można przeprowadzić przed kwitnieniem, stosując roztwór mocznika o stężeniu 5-8%, co może zwiększyć zawartość białka w nasionach.
Warzywa
W uprawie warzyw, takich jak ziemniaki, pomidory czy kapusta, mocznik stosuje się zarówno przedsiewnie, jak i pogłównie. Przed sadzeniem zaleca się dawkę 80-120 kg/ha, w zależności od gatunku i zasobności gleby. Dolistne dokarmianie w trakcie wegetacji, z użyciem roztworu mocznika o stężeniu 0,5-1%, wspomaga intensywny wzrost i poprawia jakość plonów.
Zasady efektywnego stosowania mocznika
- Unikanie strat azotu: Mocznik jest podatny na straty azotu w postaci amoniaku, zwłaszcza przy powierzchniowym stosowaniu na glebach o wysokim pH lub świeżo wapnowanych. Aby zminimalizować te straty, zaleca się:
- Stosowanie mocznika przed spodziewanymi opadami deszczu lub nawilżenie gleby po aplikacji.
- Unikanie aplikacji na suchą glebę oraz w warunkach wysokiej temperatury i niskiej wilgotności.
- Stosowanie mocznika z inhibitorami ureazy lub w formie nawozów z powłoką biodegradowalną, co ogranicza emisję amoniaku.
Mocznik jest wszechstronnym i wydajnym nawozem azotowym, który może być skutecznie stosowany w różnych uprawach rolniczych. Kluczowe dla jego efektywnego wykorzystania są odpowiednie terminy i metody aplikacji, dostosowane do specyfiki danej rośliny oraz warunków glebowych i atmosferycznych. Przemyślane stosowanie mocznika pozwala na optymalne zaopatrzenie roślin w azot i maksymalizację plonów, przy jednoczesnym minimalizowaniu strat składnika w glebie.
Źródło: www.mojarola.pl
