Zwalczanie chwastów za pomocą środków ochrony roślin to jedno z podstawowych działań agrotechnicznych mających wpływ na plon i jakość upraw. Jednak sama decyzja o wykonaniu oprysku to dopiero początek – kluczowe znaczenie ma bowiem moment jego wykonania. Dobór odpowiedniej pory dnia na zabieg wpływa bezpośrednio na efektywność działania herbicydów, bezpieczeństwo dla roślin uprawnych oraz ograniczenie strat związanych z ulatnianiem substancji aktywnych. W tym artykule omówimy, kiedy najlepiej przeprowadzać opryski chwastobójcze, biorąc pod uwagę warunki atmosferyczne, fizjologię roślin oraz specyfikę działania herbicydów.
Dlaczego pora dnia ma znaczenie?
Skuteczność herbicydu zależy od wielu czynników: rodzaju chwastów, fazy rozwojowej, dawki, formulacji, a także warunków pogodowych. Spośród nich, pora dnia, a co za tym idzie – temperatura, nasłonecznienie, wilgotność powietrza oraz aktywność metaboliczna roślin, odgrywa bardzo istotną rolę. Celem oprysku jest możliwie szybkie i skuteczne wniknięcie substancji czynnej do wnętrza chwastu, a to zależy od momentu aplikacji.
Fizjologia chwastów a pora dnia
Rośliny, w tym także chwasty, wykazują dobowy rytm aktywności. Największą transpirację i aktywność enzymatyczną obserwuje się w godzinach porannych i wieczornych, gdy temperatura jest umiarkowana, a wilgotność powietrza wyższa niż w południe. To właśnie wtedy aparaty szparkowe są szeroko otwarte, co ułatwia penetrację substancji aktywnych.
Rano, w południe czy wieczorem? Analiza skuteczności w zależności od pory dnia
Oprysk rano – najbardziej zalecana pora
Wczesne godziny poranne, zazwyczaj między 6:00 a 9:00, to optymalny moment na wykonanie zabiegu chwastobójczego. Dlaczego?
-
Niższa temperatura (10–20°C) sprzyja stabilności herbicydów i ogranicza ich parowanie.
-
Wysoka wilgotność powietrza (powyżej 70%) poprawia przyleganie cieczy roboczej do powierzchni liścia.
-
Czynna transpiracja chwastów zwiększa wchłanianie substancji czynnej.
-
Unika się silnego nasłonecznienia, które może degradować niektóre środki (np. zawierające glifosat) i zwiększać ryzyko fitotoksyczności dla uprawy.
Oprysk w południe – ryzykowny i często nieefektywny
Godziny południowe, zwłaszcza między 11:00 a 15:00, są najmniej korzystne do stosowania herbicydów. Wysoka temperatura (często powyżej 25°C), silne nasłonecznienie i niska wilgotność względna (<40%) prowadzą do:
-
Szybszego odparowywania cieczy roboczej, zanim zdąży ona wniknąć do tkanek chwastu.
-
Ryzyka powstawania przypaleń liści w roślinach uprawnych przy kontakcie z herbicydami kontaktowymi.
-
Słabszej aktywności roślin, a więc mniejszego pobierania substancji czynnej.
Zabiegi wykonywane w tych godzinach powinny być ograniczane do sytuacji wyjątkowych i dobrze zaplanowanych (np. zastosowanie herbicydów doglebowych bez ryzyka znacznego parowania).
Oprysk wieczorem – alternatywa przy odpowiednich warunkach
Zabiegi wieczorne, przeprowadzane między 18:00 a 21:00, również mogą być skuteczne, zwłaszcza w warunkach podwyższonej temperatury w ciągu dnia. Wówczas obserwujemy:
-
Spadek temperatury i wzrost wilgotności, co poprawia warunki pobierania herbicydu.
-
Brak intensywnego promieniowania słonecznego, co chroni substancje aktywne przed degradacją.
Wadą może być zwiększone ryzyko rosy porannej, która może spłukać świeżo naniesiony środek lub zmniejszyć jego przyczepność. Należy zatem unikać wykonywania oprysków bezpośrednio przed zapadnięciem zmroku.
Znaczenie warunków pogodowych w kontekście pory dnia
Oprócz pory dnia, równie istotne są konkretne parametry meteorologiczne:
-
Temperatura – optymalna to 12–20°C; poniżej 5°C i powyżej 25°C ogranicza skuteczność środków.
-
Wiatr – prędkość powinna wynosić maksymalnie 2–3 m/s; silniejszy wiatr zwiększa znoszenie cieczy roboczej.
-
Wilgotność względna – powinna być wyższa niż 60%, co poprawia przyswajalność herbicydu.
Dlatego idealne warunki to pochmurny poranek po bezwietrznej nocy, z temperaturą około 15°C i umiarkowaną wilgotnością.
Typ herbicydu a pora aplikacji
Wybór odpowiedniej pory dnia może się różnić w zależności od mechanizmu działania środka chwastobójczego:
-
Herbicydy systemiczne (np. glifosat) – działają wolno, wymagają wchłonięcia przez liście, najlepiej aplikować rano lub wieczorem.
-
Herbicydy kontaktowe (np. dikwat) – działają szybko, najlepiej w bezpośrednim nasłonecznieniu, ale tylko przy umiarkowanej temperaturze i niskim ryzyku znoszenia.
-
Herbicydy doglebowe – pora dnia ma mniejsze znaczenie, kluczowa jest wilgotność gleby i brak opadów tuż po aplikacji.
Podsumowanie – kiedy pryskać, by uzyskać maksymalny efekt?
Właściwy dobór pory dnia do oprysku na chwasty jest równie ważny, co wybór odpowiedniego środka ochrony roślin. Dobrą praktyką jest planowanie zabiegów w godzinach porannych, gdy rośliny są najbardziej chłonne, a warunki pogodowe sprzyjają trwałości cieczy roboczej. Unikanie południowych godzin oraz monitorowanie prognozy pogody pozwala zwiększyć efektywność oprysku, ograniczyć straty ekonomiczne oraz zminimalizować negatywny wpływ na środowisko i rośliny uprawne.
Źródło: www.mojarola.pl
