Kukurydza to jedno z najczęściej wykorzystywanych zbóż w żywieniu drobiu. Jej wysoka wartość energetyczna, strawność i smakowitość sprawiają, że stanowi ona cenny składnik pasz dla kur niosek oraz brojlerów. Odpowiednie przygotowanie kukurydzy do żywienia kur ma istotne znaczenie dla ich zdrowia, nieśności i ogólnej kondycji stada. W niniejszym artykule omawiamy, jak krok po kroku przygotować kukurydzę dla kur w gospodarstwie rolnym, zarówno w warunkach produkcji towarowej, jak i w chowie przyzagrodowym.
Wartość odżywcza kukurydzy dla drobiu
Kukurydza zawiera około 8–10% białka, 65–70% skrobi oraz niewielką ilość włókna surowego, co czyni ją wysokoenergetycznym surowcem paszowym. Jej ziarna są źródłem prowitaminy A (karotenoidów), zwłaszcza w odmianach o żółtych i pomarańczowych ziarnach. Kukurydza wpływa pozytywnie na barwę żółtek i jakość tuszek brojlerów dzięki zawartości ksantofili.
Wadą kukurydzy może być relatywnie niska zawartość lizyny i metioniny, aminokwasów egzogennych niezbędnych w diecie kur. Z tego względu kukurydzę stosuje się zazwyczaj jako komponent w mieszankach pełnoporcjowych, a nie jako jedyne źródło energii.
Odmiany kukurydzy odpowiednie dla kur
Nie każda odmiana kukurydzy jest tak samo przydatna w żywieniu kur. Najczęściej wybierane są odmiany kukurydzy dent (typ koński ząb), które charakteryzują się większą zawartością skrobi i lepszą strawnością w porównaniu do typu flint (typ szklisty). W gospodarstwach rolnych warto postawić na odmiany sprawdzone pod kątem plonowania, suchowrażliwości oraz odporności na choroby kolb i fuzariozy.
Dobrze sprawdzają się odmiany mieszańcowe średnio wczesne i średnio późne, które dają wysoki plon ziarna o odpowiedniej dojrzałości fizjologicznej umożliwiającej jego suszenie i przechowywanie.
Zbiór i przygotowanie kukurydzy na paszę
Kukurydzę przeznaczoną dla kur najlepiej zbierać przy wilgotności ziarna nieprzekraczającej 30%, a optymalnie 22–25%. Takie ziarno nadaje się do dalszego dosuszania w gospodarstwie lub przekazania do suszarni. Ważne jest, by unikać opóźnionego zbioru, gdyż zwiększa to ryzyko porażenia kolb przez grzyby z rodzaju Fusarium, produkujące niebezpieczne mikotoksyny.
Po zbiorze ziarno należy oczyścić z zanieczyszczeń, np. przez zastosowanie separatora bębnowego lub pneumatycznego. W dalszej kolejności można przystąpić do suszenia, dążąc do uzyskania wilgotności końcowej na poziomie 13–14%.
Formy podawania kukurydzy dla kur
Ziarno kukurydzy można podawać kurom w różnych formach, w zależności od systemu chowu, wieku ptaków oraz dostępnych urządzeń.
Całe ziarno
Całe ziarno kukurydzy można stosować u dorosłych kur niosek oraz kurczaków powyżej 8 tygodnia życia. Wymaga ono jednak dłuższego czasu trawienia i może nie być w pełni wykorzystane przez ptaki z mniej rozwiniętym układem pokarmowym. Całe ziarno ma tę zaletę, że sprzyja naturalnemu ścieraniu dzioba i aktywizuje kury do żerowania.
Kukurydza gnieciona lub śrutowana
Najczęściej stosowaną formą jest kukurydza śrutowana, która może być używana jako składnik mieszanek paszowych lub podawana samodzielnie w ograniczonych ilościach. Proces śrutowania umożliwia lepsze wykorzystanie skrobi i poprawia strawność. W przypadku małych stad, śrutę można uzyskać za pomocą młynka bijakowego lub walcowego.
Kukurydza kiszona (kolby lub CCM)
W niektórych gospodarstwach wykorzystuje się kiszonki z całych kolb kukurydzy (tzw. CCM – corn cob mix). Ten rodzaj paszy może być stosowany w ograniczonym zakresie również dla drobiu, szczególnie w gospodarstwach wielogatunkowych, jednak wymaga zachowania ścisłych zasad higieny i kontroli jakości kiszonki.
Mieszanki paszowe z dodatkiem kukurydzy
Kukurydza stanowi bazowy komponent wielu pasz pełnoporcjowych dla drobiu. W zależności od fazy produkcyjnej kury, jej udział w mieszance może wynosić od 30 do 60%.
Przykładowa receptura dla kur niosek:
-
Kukurydza śrutowana: 50%
-
Śruta sojowa: 25%
-
Pszenica: 10%
-
Otręby pszenne: 5%
-
Wapń (kreda pastewna): 5%
-
Premiks witaminowo-mineralny: 5%
Taka mieszanka zapewnia odpowiedni bilans białkowo-energetyczny oraz pokrycie zapotrzebowania na mikro- i makroelementy.
Przechowywanie kukurydzy
Ziarno kukurydzy należy przechowywać w suchych, przewiewnych warunkach, najlepiej w silosach z wentylacją lub w workach typu Big-Bag, pod warunkiem stałej kontroli wilgotności. Regularna kontrola temperatury i obecności szkodników ziarna (np. wołka zbożowego) jest niezbędna. Przechowywanie mokrej lub zawilgoconej kukurydzy prowadzi do szybkiego rozwoju pleśni i pogorszenia jakości paszy.
Własna produkcja i przygotowanie kukurydzy jako paszy dla kur to rozwiązanie efektywne kosztowo i funkcjonalne, pod warunkiem zachowania zasad dobrej praktyki rolniczej. Wybór odpowiednich odmian, właściwy zbiór, czyszczenie, suszenie oraz dostosowanie formy podania do wieku i systemu chowu kur pozwalają w pełni wykorzystać potencjał kukurydzy jako komponentu paszowego. Warto pamiętać, że kukurydza powinna być tylko częścią zbilansowanej diety, wspierającej zdrowie i produkcyjność drobiu.
Źródło: www.mojarola.pl
