Prawidłowe oszacowanie powierzchni uprawy kukurydzy niezbędnej do wykarmienia 20 byków opasowych wymaga analizy kilku kluczowych czynników: wieku i masy zwierząt, systemu żywienia (intensywny, półintensywny), rodzaju paszy (kiszonka z kukurydzy, ziarno), a także plonowania kukurydzy na danym gospodarstwie.
Dla uproszczenia przyjmujemy, że chodzi o tuczone byki rasy mięsnej (np. limousine, charolaise, mieszańce) utrzymywane w systemie intensywnym, z żywieniem opartym głównie na kiszonce z kukurydzy i dodatku pasz treściwych.
Dzienne spożycie paszy przez jednego byka
Średnie zapotrzebowanie pokarmowe byka w intensywnym opasie wynosi:
-
Dzienne pobranie suchej masy (SM): 2,5–3% masy ciała
-
Masa ciała byka (średnia): 600–750 kg
-
Średnie dzienne spożycie SM: 16–20 kg/byka
Zakładając, że około 60–70% suchej masy pochodzi z kiszonki z kukurydzy (reszta z dodatków białkowych, zbóż lub premiksów), dzienne spożycie kiszonki z kukurydzy w przeliczeniu na świeżą masę (SM ~30–35%) wynosi:
-
Dzienne spożycie kiszonki (świeża masa): 30–35 kg/byka
Roczne zapotrzebowanie na kiszonkę z kukurydzy dla 20 byków
Biorąc pod uwagę czas opasu trwający około 300 dni, obliczamy roczne zużycie kiszonki:
-
30 kg x 300 dni x 20 byków = 180 000 kg (180 ton) świeżej kiszonki z kukurydzy
-
Dla bezpieczeństwa dodajemy 10% rezerwy – co daje ok. 200 ton kiszonki rocznie
Plonowanie kukurydzy na kiszonkę – kluczowy parametr
Plon kukurydzy na kiszonkę zależy od regionu, odmiany, technologii uprawy i warunków pogodowych. Średnio w Polsce można przyjąć:
-
Dobry plon kukurydzy na kiszonkę: 40–50 ton/ha (świeżej masy)
-
Plon bardzo dobry (intensywna technologia): 55–60 ton/ha
Dla bezpieczeństwa kalkulacji zakładamy umiarkowany plon na poziomie 45 ton/ha.
Obliczenie powierzchni potrzebnej do wykarmienia 20 byków
Znając roczne zapotrzebowanie oraz średni plon, obliczamy:
-
200 ton ÷ 45 ton/ha = 4,44 ha
Zatem, aby zapewnić pełne wyżywienie 20 byków przez 300 dni w systemie intensywnym, potrzebne jest minimum 4,5 ha kukurydzy na kiszonkę. Przy niższym plonie lub dłuższym okresie opasu warto zabezpieczyć 5–5,5 ha.
Zapas i zmienność plonów – praktyczne podejście
Rolnicy wiedzą, że plony są zmienne – mogą wahać się w zależności od:
-
Suszy lub nadmiaru opadów
-
Opóźnionych siewów
-
Uszkodzeń przez zwierzynę
-
Problemów z zachwaszczeniem
Dlatego zawsze warto uwzględnić margines bezpieczeństwa, zwłaszcza gdy kukurydza stanowi podstawę żywienia. Zalecane jest więc przygotowanie o 10–20% większej powierzchni uprawy, co przekłada się na:
-
5–5,5 ha kukurydzy dla 20 byków
Alternatywy i uzupełnienie dawki pokarmowej
Kiszonka z kukurydzy jest wysokokaloryczna, ale uboga w białko. W praktyce stosuje się dodatki pasz treściwych: śruty rzepakowej, sojowej, młóta browarnianego, wysłodków, a także siana lub słomy jako komponent strukturalny. W gospodarstwach z dostępem do własnych zbóż często część energii pochodzi z żyta, pszenżyta czy owsa.
Warto też rozważyć włączenie innych pasz objętościowych – np. kiszonki z traw, lucerny, GPS zbożowo-strączkowego – które pozwalają odciążyć powierzchnię przeznaczoną na kukurydzę.
Rekomendacje dla praktyków
Dla 20 byków opasowych w systemie intensywnym, przy założeniu karmienia głównie kiszonką z kukurydzy i średnim plonie 45 ton/ha, należy przeznaczyć minimum 4,5 ha, a optymalnie 5–5,5 ha kukurydzy. Taka powierzchnia zapewnia bezpieczeństwo paszowe oraz pozwala na racjonalne zarządzanie zapasami.
Rolnikom planującym opas zaleca się dokładne monitorowanie plonów, jakości kiszonki (analiza zawartości suchej masy, energii, strawności), a także włączenie zbilansowanych dodatków białkowych, by maksymalizować przyrosty i poprawiać efektywność produkcji.
Źródło: www.mojarola.pl
