mleko
fot. Fotolia

Kefir to jedno z najbardziej popularnych i zdrowych napojów fermentowanych, cenionych za swoje właściwości prozdrowotne. Jego przygotowanie w domowych warunkach, z mleka pochodzącego od własnej krowy, jest nie tylko satysfakcjonującym procesem, ale także pozwala na uzyskanie produktu o wyjątkowej jakości. Hodowcy bydła, zarówno ci prowadzący farmy na mięso, jak i ci prowadzący gospodarstwa hobbystyczne, coraz częściej sięgają po tradycyjne metody produkcji kefiru, by wykorzystać mleko od własnych zwierząt w sposób jak najbardziej naturalny i zdrowy. W tym artykule omówimy szczegółowo, jak zrobić kefir z mleka od krowy, zwracając uwagę na aspekty praktyczne, techniczne oraz zdrowotne tego procesu.

Co to jest kefir?

Kefir to produkt fermentowany uzyskiwany w wyniku fermentacji mleka przez specjalne kultury bakterii kwasu mlekowego oraz drożdży. W naturalnym procesie fermentacji, te mikroorganizmy przekształcają laktozę (cukier mleczny) w kwas mlekowy, co nadaje kefirowi charakterystyczny smak, lekko kwaskowaty, a także powoduje powstawanie dwutlenku węgla, który odpowiada za delikatną musująca konsystencję napoju. Dodatkowo, kefir zawiera liczne probiotyki, które mają korzystny wpływ na zdrowie układu pokarmowego i odpornościowego.

Korzyści zdrowotne kefiru

Zanim przejdziemy do samego procesu przygotowania kefiru, warto zaznaczyć, że kefir oferuje liczne korzyści zdrowotne:

  • Probiotyki: Kefir jest bogaty w mikroorganizmy korzystne dla układu pokarmowego, takie jak bakterie kwasu mlekowego i drożdże. Dzięki nim wspiera florę bakteryjną jelit, poprawia trawienie oraz wspomaga wchłanianie składników odżywczych.
  • Źródło witamin: Kefir dostarcza witaminy z grupy B, witaminę A oraz witaminę K2, które wspierają układ krążenia, skórę, a także zdrowie kości.
  • Lactozowa alternatywa: W przeciwieństwie do świeżego mleka, proces fermentacji w kefirze sprawia, że laktoza jest częściowo rozkładana, co może ułatwić trawienie tego napoju osobom z nietolerancją laktozy.
  • Wsparcie odpornościowe: Kefir wzmacnia układ odpornościowy dzięki zawartości probiotyków oraz innych aktywnych składników, takich jak kwasy organiczne.

Składniki do przygotowania kefiru z mleka krowiego

Aby przygotować kefir w domowych warunkach, niezbędne są tylko dwie rzeczy: odpowiednie mleko oraz kultura starterowa. Zanim przejdziemy do przepisu, warto zwrócić uwagę na kilka istotnych aspektów związanych ze składnikami:

  1. Mleko krowie: Najlepsze do produkcji kefiru jest świeże, niepasteryzowane mleko krowie. Mleko powinno pochodzić od zdrowych zwierząt, które karmione są odpowiednią paszą. W przypadku gospodarstw, które hodują krowy na mięso lub dla celów hobbystycznych, mleko uzyskane z takiego źródła charakteryzuje się dużą jakością. Ważne jest, aby mleko było odpowiednio schłodzone, a przed jego użyciem należy je poddać pasteryzacji, jeśli nie jest to mleko surowe.
  2. Kefirki – kultury bakterii i drożdży: Aby rozpocząć proces fermentacji, niezbędne są kultury bakterii, które mogą być dostępne w postaci starterów zakupionych w sklepach spożywczych, aptekach lub online. Często używa się gotowych starterów bakteryjnych, które zawierają mieszankę bakterii kwasu mlekowego i drożdży. Istnieje także możliwość użycia naturalnego kefiru jako kultury starterowej – po prostu dodajemy 2-3 łyżki gotowego kefiru do mleka.

Przygotowanie kefiru z mleka krowiego krok po kroku

Krok 1: Pasteryzacja mleka

Jeśli używamy mleka surowego, bardzo ważne jest jego pasteryzowanie przed rozpoczęciem procesu fermentacji, aby pozbyć się niepożądanych bakterii. Pasteryzacja polega na podgrzaniu mleka do temperatury około 85-90°C przez 5-10 minut, a następnie szybkim schłodzeniu do temperatury pokojowej (około 20-25°C). Tylko w tej temperaturze drożdże i bakterie starterowe będą miały optymalne warunki do pracy.

Krok 2: Przygotowanie kultury starterowej

Jeśli używamy gotowego starteru bakteryjnego, wystarczy dodać odpowiednią ilość kultury do schłodzonego mleka (zgodnie z instrukcjami na opakowaniu). Możemy także wykorzystać kefir, który przygotowaliśmy wcześniej – wystarczy dodać 2-3 łyżki gotowego kefiru do świeżego mleka. Całość dokładnie mieszamy, aby starter dobrze rozprowadził się w mleku.

Krok 3: Fermentacja

Po dodaniu kultury do mleka, należy je przełożyć do odpowiedniego naczynia – najlepiej szklanego lub ceramicznego, które nie reaguje z kwasem mlekowym. Naczynie przykrywamy ściereczką lub pokrywką, aby zapewnić dostęp powietrza, ale jednocześnie ochronić przed zanieczyszczeniami. Mleko musi fermentować w temperaturze pokojowej (około 20-25°C) przez 12-48 godzin w zależności od preferowanej konsystencji i smaku. Warto pamiętać, że dłuższy czas fermentacji prowadzi do bardziej kwaśnego smaku.

Krok 4: Sprawdzanie konsystencji

Po upływie 12 godzin warto sprawdzić kefir. Jeśli ma odpowiednią konsystencję – gęstą, ale nadal płynną, to znak, że fermentacja jest zakończona. W zależności od czasu, kefir może być bardziej płynny lub bardziej gęsty. Jeśli chcemy, by był bardziej musujący, można dodać odrobinę cukru lub soku owocowego przed fermentacją.

Krok 5: Chłodzenie i przechowywanie

Po zakończeniu fermentacji, kefir należy przelać do butelek lub słoików i wstawić do lodówki. Proces fermentacji nie zatrzymuje się od razu, dlatego chłodzenie pomoże go spowolnić i ustabilizować smak. Kefir może być przechowywany w lodówce przez około 1-2 tygodnie, w zależności od warunków przechowywania i daty produkcji.

Przygotowanie kefiru z mleka krowiego to proces, który może być łatwy do wykonania w każdym gospodarstwie domowym. Wymaga to jedynie świeżego mleka, starteru lub wcześniej przygotowanego kefiru, a także przestrzegania kilku podstawowych zasad. Dzięki kefirze, można uzyskać produkt wysokiej jakości, który nie tylko korzystnie wpływa na zdrowie ludzi, ale także stanowi cenną alternatywę dla innych produktów mlecznych w gospodarstwie.

Źródło: www.mojarola.pl