Oświetlenie jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na zdrowie, dobrostan i wydajność kur niosek. Optymalny program świetlny wspomaga dojrzewanie płciowe, pobudza produkcję jaj oraz wpływa na ich jakość. W tym artykule przedstawimy kluczowe informacje na temat wymagań oświetleniowych dla kur niosek, rodzajów stosowanego światła oraz praktycznych wskazówek dla hodowców.
Znaczenie oświetlenia w hodowli kur niosek
1. Wpływ światła na cykl rozrodczy
Kury nioski są ptakami fotoperiodycznymi, co oznacza, że ich cykl rozrodczy jest regulowany przez długość dnia świetlnego. Światło wpływa na wydzielanie melatoniny i gonadotropin, hormonów odpowiedzialnych za dojrzewanie płciowe i stymulację nieśności.
- Długość dnia świetlnego: Kury nioski wymagają minimum 14 godzin światła dziennie, aby utrzymać produkcję jaj na wysokim poziomie.
- Intensywność światła: Odpowiednia jasność w kurniku wspomaga zachowania społeczne i zdrowie ptaków.
2. Związek światła z dobrostanem
Nieodpowiednie oświetlenie, takie jak zbyt duże natężenie lub nierównomierne rozmieszczenie źródeł światła, może powodować stres u kur. Z kolei dobrze zaprojektowany system oświetleniowy minimalizuje agresję, kanibalizm i inne problemy behawioralne.
Rodzaje oświetlenia stosowanego w kurnikach
1. Naturalne światło
W tradycyjnych gospodarstwach naturalne światło było głównym źródłem oświetlenia. Jednak jego efektywność jest ograniczona przez zmienność długości dnia w różnych porach roku. W miesiącach zimowych, gdy dni są krótsze, kury mogą przestać znosić jajka.
2. Światło sztuczne
Współczesne hodowle kur niosek wykorzystują systemy sztucznego oświetlenia, które pozwalają na precyzyjną kontrolę nad długością i intensywnością światła. Do najczęściej stosowanych rodzajów źródeł światła należą:
a) Świetlówki kompaktowe
- Emitują światło zbliżone do naturalnego.
- Są energooszczędne i mają długą żywotność.
- Dobre rozwiązanie dla mniejszych hodowli.
b) Diody LED
- Najbardziej efektywne energetycznie.
- Pozwalają na precyzyjne dostosowanie barwy i intensywności światła.
- Mają bardzo długą żywotność i niskie koszty eksploatacji.
- Barwa światła może być dostosowana do potrzeb niosek – czerwone i ciepłe odcienie sprzyjają spokojowi, a białe światło zwiększa aktywność.
c) Lampy fluorescencyjne
- Powszechnie stosowane w większych hodowlach.
- Zapewniają równomierne oświetlenie.
- Nieco mniej efektywne niż diody LED, ale wciąż popularne z uwagi na niski koszt początkowy.
d) Lampy żarowe
- Tradycyjne źródło światła.
- Obecnie rzadziej stosowane z uwagi na wysokie zużycie energii i krótki czas działania.
3. Kombinacja światła naturalnego i sztucznego
W wielu gospodarstwach stosuje się systemy hybrydowe, które łączą naturalne światło dzienne z kontrolowanym oświetleniem sztucznym, aby zapewnić stały cykl świetlny przez cały rok.
Program świetlny dla kur niosek
1. Fazy programu świetlnego
Program oświetleniowy powinien być dostosowany do wieku kur i ich fazy produkcyjnej.
a) Okres wzrostu (do 18. tygodnia życia)
- Celem jest stopniowy rozwój kur bez przedwczesnej stymulacji hormonalnej.
- Zalecane jest stosowanie krótkich dni świetlnych (8–10 godzin dziennie).
- Natężenie światła: 10–20 luksów.
b) Okres przedprodukcyjny (18.–20. tydzień życia)
- Stopniowe wydłużanie dnia świetlnego do 14 godzin.
- Intensywność światła powinna wzrastać do 30 luksów, aby stymulować dojrzewanie płciowe.
c) Okres produkcyjny (20.–72. tydzień życia)
- Stabilny dzień świetlny trwający 14–16 godzin.
- Natężenie światła na poziomie 30–40 luksów.
d) Okres spoczynku (po szczycie nieśności)
- Możliwe skrócenie dnia świetlnego i redukcja intensywności światła, aby wspierać regenerację.
2. Wpływ barwy światła
Barwa światła wpływa na zachowanie i wydajność kur niosek:
- Czerwone i pomarańczowe światło: Redukuje stres i agresję. Polecane w okresach dużego obciążenia.
- Zielone światło: Sprzyja wzrostowi młodych kur.
- Białe światło: Stymuluje aktywność i produkcję jaj.
3. Unikanie migotania światła
Migotanie światła jest niewidoczne dla ludzkiego oka, ale może być stresujące dla kur. Diody LED i nowoczesne świetlówki minimalizują ten problem.
Optymalizacja systemu oświetleniowego
1. Rozmieszczenie źródeł światła
Źródła światła powinny być równomiernie rozmieszczone w kurniku, aby uniknąć zacienionych miejsc, które mogą sprzyjać niepożądanym zachowaniom, takim jak kanibalizm.
2. Harmonogram świetlny
Należy unikać nagłych zmian w długości dnia lub intensywności światła. Stopniowe zmiany pozwalają kurczakom dostosować się do nowych warunków.
3. Konserwacja systemu oświetlenia
Regularne czyszczenie i kontrola lamp są niezbędne, aby zapewnić odpowiednią jakość i intensywność światła.
Problemy związane z niewłaściwym oświetleniem
1. Spadek produkcji jaj
Nieodpowiednie światło, zarówno pod względem intensywności, jak i długości dnia, może prowadzić do spadku liczby znoszonych jaj.
2. Problemy zdrowotne
Zbyt intensywne światło może powodować stres, a jego niedobór prowadzi do problemów z koordynacją i zwiększonej podatności na choroby.
3. Problemy behawioralne
Niewłaściwe oświetlenie może powodować agresję i inne niepożądane zachowania w stadzie.
Oświetlenie w kurniku odgrywa kluczową rolę w produkcji jaj, zdrowiu i dobrostanie kur niosek. Wybór odpowiedniego systemu oświetlenia, dostosowanie programu świetlnego do wieku i fazy produkcyjnej oraz regularna konserwacja systemu to podstawowe elementy skutecznego zarządzania hodowlą. Zastosowanie diod LED i precyzyjne dostosowanie barwy światła mogą znacząco zwiększyć efektywność produkcji, minimalizując jednocześnie negatywny wpływ na zdrowie ptaków.
Źródło: www.mojarola.pl