Świerzb jest wysoce zaraźliwą chorobą skóry wywoływaną przez roztocza z rodziny Sarcoptidae. U bydła najczęściej spotyka się świerzbowca drążącego (Sarcoptes scabiei var. bovis), który penetruje warstwę rogową naskórka, powodując intensywny świąd i poważne zmiany skórne. Choroba ta ma istotne znaczenie zarówno w hodowli bydła mięsnego, jak i w chowie hobbystycznym, wpływając na zdrowie zwierząt oraz efektywność produkcji.
Objawy kliniczne świerzbu u bydła
Początkowe objawy świerzbu obejmują:
- Intensywny świąd: Zwierzęta wykazują nasilone drapanie, ocieranie się o przedmioty oraz niepokój. Świąd zakłóca naturalne zachowania, takie jak pobieranie paszy i odpoczynek, co może prowadzić do spadku przyrostów masy ciała u bydła mięsnego oraz obniżenia wydajności mlecznej u krów mlecznych.
- Zmiany skórne: W miejscach inwazji pasożyta pojawiają się wyłysienia, zaczerwienienia, grudki, pęcherzyki oraz strupy. Skóra staje się pogrubiała, szorstka i pofałdowana. Typowe lokalizacje zmian to głowa, szyja, kłąb oraz nasada ogona. W miarę postępu choroby zmiany mogą obejmować większe obszary ciała.
- Spadek kondycji: Długotrwała inwazja prowadzi do utraty masy ciała, osłabienia, a w skrajnych przypadkach do śmierci zwierzęcia. U bydła mięsnego obserwuje się zmniejszenie przyrostów masy ciała, co wpływa na opłacalność produkcji.
Diagnostyka świerzbu
Rozpoznanie świerzbu opiera się na:
- Badaniu klinicznym: Obserwacja charakterystycznych objawów, takich jak świąd i zmiany skórne.
- Badaniu mikroskopowym: Pobranie zeskrobin skóry z obrzeży zmian i analiza pod mikroskopem w celu wykrycia obecności roztoczy lub ich jaj.
- Diagnostyce różnicowej: Wykluczenie innych chorób skóry o podobnych objawach, takich jak wszawica, grzybice czy alergie.
Leczenie i profilaktyka
Skuteczne zwalczanie świerzbu wymaga:
- Stosowania środków przeciwpasożytniczych: Preparaty zawierające iwermektynę, eprinomektynę czy deltametrynę są skuteczne w leczeniu świerzbu. Mogą być podawane w formie iniekcji, polewania karku lub oprysków. Ważne jest przestrzeganie zaleceń weterynaryjnych dotyczących dawkowania i częstotliwości aplikacji.
- Dezynfekcji środowiska: Regularne czyszczenie i dezynfekcja pomieszczeń inwentarskich, sprzętu oraz czochradeł pomaga w eliminacji pasożytów z otoczenia zwierząt.
- Kwarantanny nowo wprowadzanych zwierząt: Nowe osobniki powinny być poddane obserwacji przez okres 2–3 tygodni przed wprowadzeniem do stada, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się choroby.
- Monitorowania stada: Regularne przeglądy skóry zwierząt pozwalają na wczesne wykrycie objawów świerzbu i szybką interwencję.
Znaczenie świerzbu w hodowli bydła mięsnego i hobbystycznej
W hodowli bydła mięsnego świerzb wpływa negatywnie na:
- Przyrosty masy ciała: Świąd i dyskomfort powodują zmniejszenie pobierania paszy, co prowadzi do wolniejszych przyrostów i obniżenia jakości tuszy.
- Jakość skóry: Zmiany skórne obniżają wartość skóry jako surowca.
W chowie hobbystycznym świerzb może:
- Powodować cierpienie zwierząt: Intensywny świąd i zmiany skórne wpływają na dobrostan zwierząt.
- Zwiększać ryzyko zoonoz: Niektóre formy świerzbu mogą być przenoszone na ludzi, co stanowi zagrożenie dla opiekunów.
Świerzb u bydła jest poważnym problemem zdrowotnym, który wpływa na efektywność produkcji w hodowli mięsnej oraz na dobrostan zwierząt w chowie hobbystycznym. Wczesne rozpoznanie, skuteczne leczenie oraz odpowiednia profilaktyka są kluczowe dla utrzymania zdrowia stada i minimalizacji strat ekonomicznych. Regularna współpraca z lekarzem weterynarii oraz dbałość o warunki zoohigieniczne stanowią podstawę w zapobieganiu i zwalczaniu tej choroby.
Źródło: www.mojarola.pl
