Najważniejszymi parametrami obok przebiegu pogody, które determinują plon zbóż ozimych, są warunki siedliskowe, a także przeprowadzane zabiegi agrotechniczne. Bardzo istotne jest wiosenne nawożenie zbóż ozimych, którego zadaniem jest stworzenie odpowiednich warunków dla wzrostu i rozwoju roślin. Jednocześnie trzeba zadbać również o ograniczenie strat wywołanych np. występowaniem chwastów i pamiętać, że niewłaściwe prowadzanie zabiegów agrotechnicznych może skutkować obniżeniem plonu rośliny uprawnej.
Do czynności, które mogą zwiększyć plon, a także konkurencyjność roślin uprawnych wobec chwastów zaliczamy m.in. odpowiednie nawożenie mineralne.
Spośród dostarczanych składników pokarmowych podczas wiosennego nawożenia zbóż ozimych, kluczową rolę odgrywa azot, który decyduje m.in. o zawartości białka w nasionach, przez co wpływa na jakość ziarna. Dlatego też nawożenie tym pierwiastkiem ma decydujące znaczenie w produkcji zbóż. Nie mniej należy pamiętać, iż zaopatrzenie roślin w ten składnik będzie efektywne wtedy, gdy roślina będzie zasobna w pozostałe makro- i mikroskładniki.
Zboża ozime różnią się między sobą pod względem zapotrzebowania na azot. Największe wymagania pokarmowe ma pszenica, następnie jęczmień i pszenżyto, natomiast najmniej wymagające jest żyto.
Azot jest makroelementem, którego zawartość ciężko ocenić, ponieważ jest bardzo ruchomy. Aby ustalić jakie dawki nawozu należy zastosować powinno się przeprowadzić badania na zawartość azotu mineralnego w glebie. Jednakże, takie oszacowanie ilości azotu często jest orientacyjne.
Ponadto przyjmując, iż średni czas działania azotu wynosi 4 tygodnie, najbardziej optymalnym rozwiązaniem jest stosowanie tego pierwiastka w kilku terminach. W praktyce wiosenne nawożenie zbóż ozimych azotem wygląda tak, że rolnicy nawożą pszenicę w trzech terminach, w dwóch natomiast pozostałe zboża ozime. Należy również zaznaczyć, że przy stosowaniu nawożenia (niezależnie od terminu) bardzo ważnym jest równomierne rozsianie nawozu.
Wiosenne nawożenie zbóż ozimych, a co za tym idzie dostarczenie pierwszej dawki azotu powinno mieć miejsce w momencie wznowienia wegetacji, bądź krótko przed. Celem tego zbiegu jest pobudzenie roślin do krzewienia czy pokrycie potrzeb pokarmowych plantacji.
Ustalając wiosenne nawożenie zbóż ozimych azotem, należy wziąć pod uwagę stan przezimowania roślin oraz ich stopień rozwoju. Dla przykładu, pszenica która została wysiana w terminie i dobrze zniosła zimę, może być nawożona dawką ok. 30-50 kg N/ha. Z kolei ta wysiana później, która gorzej przezimowała, należy nawozić intensywniej, nawet ok. 80 kg N/ha.
W tym terminie najlepiej wybrać nawóz, który zawiera uniwersalną formę azotu, czyli saletrzano-amonową. Ponadto warto wybrać taki nawóz, który dodatkowo zawierał również magnez (wspomaga pobieranie N), wapń (obniża zakwaszenie gleby) czy siarkę (dostarczenie jej pozwala na lepsze przetwarzanie azotu w plon).
Druga dawka azotu, stosowana na początku strzelenia zbóż w źdźbło, powinna pomóc w zapobieganiu nadmiernej redukcji zawiązków kłosów. Dodatkowo ma pomóc w wykształceniu aparatu fotosyntetycznego, dzięki czemu zwiększy się skuteczność przeprowadzania fotosyntezy. Wiosenne nawożenie zbóż ozimych azotem w tym terminie waha się w granicach 40-60 kg N/ha i zależy od stanu plantacji. W sytuacji, gdy mamy zboża ozime dobrze rozwinięte i zielone dawka może być nieco mniejsza, a termin późniejszy (faza drugiego, trzeciego kolanka).
W tym terminie można zastosować wszystkie dostępne nawozy azotowe, a zwłaszcza te które zawierają formę azotanową i amonową azotu. Przy wiosennym nawożeniu zbóż ozimych azotem warto pamiętać, że formy amidowej azotu, która występuje w moczniku, nie należy stosować przy niskim odczynie gleby, np. przy uprawie żyta, które uprawiane jest na zakwaszonych glebach.
Zalecanym terminem na zastosowanie trzeciej dawki azotu w uprawie pszenicy jest początek kłoszenia. Azot dostarczony w tym terminie wpływa przede wszystkim na polepszenie jakościowych parametrów ziarna. Najlepsze efekty uzyskuje się aplikując azot amidowy, który wpływa korzystnie na zawartość białka w ziarnie. W ostatnim terminie zalecane są dawki azotu w granicach 30-40 kg N/ha. Warto pamiętać, iż zastosowanie zbyt wysokiej dawki azotu w tym okresie może przyczynić się do pogorszenia jakości glutenu, a także spadku biologicznej wartości białka.
Moja Rola
