Seler korzeniowy (Apium graveolens var. rapaceum) to warzywo o wysokich wymaganiach pokarmowych i wodnych. Osiągnięcie wysokiego plonu o odpowiedniej jakości handlowej wymaga nie tylko prawidłowej agrotechniki, ale również precyzyjnego i dostosowanego do fazy rozwojowej nawożenia. W tym artykule przedstawiamy zalecenia dotyczące nawożenia selera korzeniowego, oparte na wiedzy agronomicznej oraz praktyce rolniczej.
Wymagania pokarmowe selera – podstawa nawożenia
Seler korzeniowy charakteryzuje się bardzo dużym zapotrzebowaniem na składniki pokarmowe. Z plonem 60–70 ton z hektara roślina pobiera przeciętnie:
-
azot (N): 250–300 kg/ha,
-
fosfor (P₂O₅): 120–150 kg/ha,
-
potas (K₂O): 300–350 kg/ha,
-
wapń (CaO): 150–200 kg/ha,
-
magnez (MgO): 50–70 kg/ha,
-
siarka (S): 20–40 kg/ha,
-
mikroskładniki: bor (B), mangan (Mn), molibden (Mo), cynk (Zn).
Z tego względu nawożenie selera musi być nie tylko obfite, ale i zrównoważone. Wszelkie niedobory, zwłaszcza boru i wapnia, skutkują deformacją korzenia i utratą wartości handlowej.
Analiza gleby – punkt wyjścia
Przed założeniem plantacji selera korzeniowego zaleca się przeprowadzenie analizy gleby na zawartość podstawowych makroskładników, pH oraz zasolenie. Seler najlepiej plonuje na glebach żyznych, próchniczych, o pH 6,5–7,2. Zbyt kwaśne podłoże ogranicza przyswajalność wapnia i boru, co sprzyja występowaniu chorób fizjologicznych.
Nawożenie przedsiewne – budowanie zasobności gleby
Obornik
Optymalnym źródłem materii organicznej i składników pokarmowych jest dobrze rozłożony obornik w dawce 30–40 t/ha, stosowany jesienią. Dostarcza on azotu, fosforu, potasu i poprawia strukturę gleby, zwiększając jej pojemność wodną i sorpcyjną.
Nawozy mineralne
W nawożeniu przedsiewnym warto zastosować:
-
fosfor – w całości, przed siewem, np. w postaci superfosfatu potrójnego;
-
potas – 60–70% dawki jesienią, resztę wiosną przed sadzeniem, np. w postaci siarczanu potasu (unikamy chlorku potasu na glebach lekkich);
-
wapń – jeżeli pH gleby jest zbyt niskie, należy przeprowadzić wapnowanie na kilka miesięcy przed sadzeniem.
Typowe dawki przedsiewne (przy średniej zasobności gleby):
-
P₂O₅: 100–120 kg/ha,
-
K₂O: 200–250 kg/ha,
-
MgO: 40–60 kg/ha.
Azot – kluczowy składnik w dawkach dzielonych
Azot jest najważniejszym składnikiem plonotwórczym, ale musi być stosowany ostrożnie, aby nie doprowadzić do przenawożenia, nadmiernego ulistnienia i rozwodnienia tkanek. Zaleca się podzielenie dawki na 3–4 części:
-
Przed sadzeniem: 40–50 kg N/ha, najlepiej w formie saletry amonowej lub saletrzaku.
-
2–3 tygodnie po przyjęciu się roślin: 60–70 kg N/ha.
-
Początek zgrubiania korzenia: 40–50 kg N/ha.
-
W razie potrzeby: dodatkowa dawka w formie dolistnej.
Zalecana łączna dawka to 200–220 kg N/ha, z możliwością korekty w zależności od warunków pogodowych i typu gleby.
Nawożenie dolistne – wsparcie w krytycznych fazach
Seler pozytywnie reaguje na nawożenie dolistne, szczególnie w okresach stresu, intensywnego wzrostu oraz przy pierwszych objawach niedoborów. Należy stosować:
-
bor – 2–3 zabiegi od fazy 6 liści właściwych, 150–300 g B/ha w formie boranu sodu lub chelatów;
-
wapń – 3–4 zabiegi w okresie intensywnego przyrostu, np. saletra wapniowa w stężeniu 0,5–1%;
-
mangan i cynk – interwencyjnie w przypadku chłodów lub zaburzeń metabolicznych;
-
aminokwasy i algi morskie – w celu regeneracji roślin po stresie (np. susza, przymrozki).
Dolistne nawożenie azotem w postaci mocznika (3–5 kg/ha) może być stosowane wspomagająco, ale należy unikać zabiegów w czasie suszy i silnego nasłonecznienia.
Rola fertygacji w uprawie selera
W przypadku uprawy selera na zagonach z nawadnianiem kroplowym doskonałym rozwiązaniem jest fertygacja – precyzyjne podawanie nawozów rozpuszczonych w wodzie. System ten umożliwia podawanie małych dawek azotu, potasu i wapnia zgodnie z bieżącym zapotrzebowaniem roślin. Typowy program fertygacyjny obejmuje:
-
saletrę wapniową (Ca(NO₃)₂),
-
saletrę potasową (KNO₃),
-
siarczan magnezu (MgSO₄),
-
mikroelementy w formie chelatów (EDTA, DTPA).
Fertygacja pozwala zredukować straty składników i zapewnić wysoką efektywność nawożenia.
Najczęstsze błędy w nawożeniu selera
-
Brak analizy gleby – prowadzi do nieadekwatnego nawożenia.
-
Zbyt wysokie dawki azotu – skutkują rozwodnieniem i gorszą trwałością przechowalniczą.
-
Pomijanie boru i wapnia – prowadzi do ciemnienia miąższu, pustych przestrzeni i zniekształceń.
-
Niewłaściwe pH gleby – obniża przyswajalność składników.
-
Nierównomierne podlewanie – szczególnie przy stosowaniu nawozów doglebowych.
Efektywne nawożenie selera korzeniowego opiera się na analizie gleby, dostosowaniu dawek składników pokarmowych do fazy rozwojowej roślin oraz systematycznym monitorowaniu ich kondycji. Szczególną uwagę należy zwrócić na bor i wapń, które warunkują jakość korzenia. Stosowanie przemyślanej strategii nawożenia, w tym fertygacji i nawożenia dolistnego, przekłada się bezpośrednio na wysokość i jakość plonu.
Źródło: www.mojarola.pl