Owce, podobnie jak inne przeżuwacze, posiadają wielokomorowy żołądek, który umożliwia im efektywne trawienie błonnika zawartego w paszach roślinnych. W porównaniu do zwierząt monogastrycznych, takich jak świnie czy konie, owce wykorzystują proces fermentacji beztlenowej do rozkładu trudno strawnych węglowodanów, takich jak celuloza i hemiceluloza.
Liczba i funkcja żołądków u owcy
Owca ma cztery oddzielne komory żołądka, które razem tworzyą układ umożliwiający sprawne trawienie włóknistych pokarmów. Są to:
1. Żołądek przedżuwny (zwany żurawcem lub rumenem)
Jest to pierwsza i największa komora żołądka, która może mieć objętość nawet 10-15 litrów u dorosłej owcy. To właśnie tutaj zachodzi fermentacja bakteryjna, prowadzona przez mikroorganizmy zdolne do rozkładu celulozy. Produkty fermentacji, takie jak lotne kwasy tłuszczowe (głównie kwas octowy, propionowy i masłowy), są wchłaniane i stanowią główne źródło energii dla owcy.
2. Czepiec (reticulum)
Czepiec, nazywany również siatką, odpowiada za selekcjonowanie treści pokarmowej i transport najdrobniejszych cząstek do dalszych części przewodu pokarmowego. Ponadto, w tej komorze powstaje tzw. kłaczek pokarmowy, który jest cofany do jamy gębowej w procesie przeżuwania.
3. Księgi (omasum)
Jest to komora odpowiedzialna za dalsze odwadnianie i rozdrabnianie treści pokarmowej. Jego struktura przypomina stos cienkich blaszek, między którymi zatrzymywane są drobne cząstki pokarmu, co pozwala na intensywne wchłanianie wody i soli mineralnych.
4. Trzecią komorą jest trawieniec (abomasum)
Trawieniec jest jedyną częścią żołądka o charakterze gruczołowym, odpowiadającym funkcjonalnie żołądkowi monogastrycznych ssaków. Produkuje enzymy trawienne, takie jak pepsyna, oraz kwas solny, które umożliwiają trawienie białek i dalsze rozkładanie treści pokarmowej.
Proces trawienia i fermentacji u owiec
Specyfika układu trawiennego owiec opiera się na symbiozie z mikroorganizmami bytującymi w żołądku przedżuwnym. Bakterie, pierwotniaki i grzyby rozkładają skomplikowane cząsteczki roślinne, a owca w zamian uzyskuje energie i błoki budulcowe do produkcji m.in. aminokwasów.
W efekcie przeżuwania, owca może wykorzystywać pasze objętościowe niskiej jakości, które nie byłyby dostępne dla zwierząt o prostszym układzie pokarmowym. Dzięki temu przeżuwacze są w stanie przekształcać pasze trudno strawne, jak słoma czy siano, w pełnowartościowe białko i energii.
Znaczenie układu trawiennego dla produkcji zwierzęcej
Dobra znajomość fizjologii trawienia owiec ma kluczowe znaczenie dla ich prawidłowego żywienia i utrzymania w dobrej kondycji. Prawidłowe zbilansowanie dawek pokarmowych, odpowiednie proporcje pasz objętościowych i treściwych oraz dbałość o zdrowie mikroflory żołądka przedżuwnych to kluczowe czynniki decydujące o wysokiej wydajności mlecznej i mięsnej owiec.
Owce są przeżuwaczami posiadającymi czterokomorowy żołądek, który umożliwia im trawienie pasz bogatych w błonnik poprzez proces fermentacji bakteryjnej. Struktura ta pozwala im na skuteczne pozyskiwanie energii z trudno strawnych materiałów roślinnych, co czyni je niezwykle efektywnymi zwierzętami gospodarskimi w systemach rolniczych.
Źródło: www.mojarola.pl
