Wybór odpowiedniego paliwa do ciągnika rolniczego to kluczowy element efektywnego i ekonomicznego zarządzania gospodarstwem. Odpowiedni dobór paliwa wpływa nie tylko na wydajność pracy maszyny, ale także na jej trwałość, zużycie podzespołów, emisję spalin oraz ogólne koszty eksploatacyjne. W niniejszym artykule przedstawiamy przegląd paliw stosowanych w nowoczesnym rolnictwie, omawiając ich właściwości, zastosowania oraz wpływ na funkcjonowanie ciągników.
Olej napędowy – podstawowe paliwo dla większości ciągników
Charakterystyka oleju napędowego
Olej napędowy (ON) to główne paliwo stosowane w silnikach wysokoprężnych, które dominują w konstrukcjach ciągników rolniczych. Jego główną zaletą jest wysoka gęstość energetyczna, co przekłada się na dużą moc przy relatywnie niskim zużyciu. Nowoczesne oleje napędowe muszą spełniać normy jakościowe, takie jak EN 590, które określają parametry dotyczące liczby cetanowej, zawartości siarki, smarności, temperatury zapłonu czy stabilności oksydacyjnej.
Zimowy i letni olej napędowy
W Polsce, z uwagi na zróżnicowane warunki klimatyczne, stosuje się różne wersje sezonowe oleju napędowego:
-
Letni ON (klasa B–F) – używany od wiosny do jesieni, wytrzymuje temperatury do -5°C.
-
Zimowy ON (klasa F1, F2) – dostosowany do pracy przy temperaturach nawet do -20°C.
-
Arktyczny ON (klasa 2) – dla ekstremalnych warunków, stosowany głównie w północnych rejonach kraju i w górach.
Biokomponenty i wpływ na eksploatację
Zgodnie z wymogami Unii Europejskiej, olej napędowy zawiera dodatki biokomponentów (estrów metylowych kwasów tłuszczowych – FAME), zwykle w ilości 7% (B7). Choć dodatki te są korzystne z punktu widzenia środowiskowego, mogą pogarszać właściwości smarne paliwa, obniżać jego trwałość magazynową i powodować osady w układzie paliwowym, szczególnie w starszych modelach ciągników. Dlatego w przypadku długotrwałego postoju sprzętu zaleca się stosowanie dodatków stabilizujących paliwo.
Olej napędowy rolniczy (ONR) – alternatywa dla rolników
Czym jest ONR?
Olej napędowy rolniczy to specjalna odmiana paliwa silnikowego przeznaczona wyłącznie do napędu maszyn rolniczych i urządzeń technicznych, objęta niższą akcyzą. ONR jest barwiony na czerwono lub zielono (w zależności od producenta) i zawiera specjalne znaczniki umożliwiające identyfikację podczas kontroli skarbowych.
Wady i zalety ONR
Zalety:
-
niższy koszt zakupu dzięki preferencyjnemu opodatkowaniu,
-
dostępność u większości dystrybutorów paliw rolniczych,
-
pełna kompatybilność z większością silników wysokoprężnych.
Wady:
-
konieczność prowadzenia szczegółowej ewidencji zużycia,
-
ograniczenia w stosowaniu – wyłącznie do celów rolniczych,
-
ryzyko sankcji prawnych przy niewłaściwym zastosowaniu (np. w pojazdach drogowych).
Biopaliwa – perspektywa ekologiczna i ekonomiczna
Biodiesel (B100)
Biodiesel w czystej postaci (B100) to paliwo produkowane z tłuszczów roślinnych lub zwierzęcych, najczęściej z oleju rzepakowego. Choć jego stosowanie zmniejsza emisję CO₂ i może być wykorzystywane w ciągnikach rolniczych, posiada kilka ograniczeń:
-
pogarsza pracę w niskich temperaturach (żeluje),
-
ma krótszy okres przechowywania,
-
może przyspieszać degradację elementów gumowych w układzie paliwowym.
Zaleca się ostrożność przy jego stosowaniu, szczególnie w nowoczesnych jednostkach napędowych z systemami Common Rail.
Biogaz i bioetanol
W warunkach przemysłowych i wielkoobszarowych gospodarstw rolnych rozważa się również zastosowanie biogazu rolniczego oraz bioetanolu jako alternatywnych źródeł energii. Choć wymaga to instalacji przystosowanych układów zasilania, rozwiązania te stają się coraz bardziej popularne w kontekście zrównoważonego rozwoju i gospodarki obiegu zamkniętego.
Paliwa syntetyczne i HVO – nowoczesne podejście do zasilania
Czym jest HVO?
HVO (Hydrotreated Vegetable Oil) to syntetyczne paliwo produkowane z tłuszczów roślinnych, oczyszczane wodorem. Charakteryzuje się bardzo dobrymi właściwościami spalania, wysoką liczbą cetanową (powyżej 70), niską emisją cząstek stałych i brakiem zawartości siarki. Może być stosowane jako czyste paliwo lub w mieszankach z ON.
Zastosowanie w rolnictwie
Niektóre nowoczesne modele ciągników są przystosowane do pracy na HVO bez konieczności modyfikacji układu paliwowego. To paliwo jest coraz częściej stosowane w rolnictwie precyzyjnym oraz w gospodarstwach dążących do neutralności klimatycznej. Wysoka cena pozostaje jednak istotną barierą upowszechnienia.
Praktyczne wskazówki dla rolników
-
Dostosuj rodzaj paliwa do sezonu – unikniesz problemów z uruchamianiem ciągnika zimą.
-
Kupuj paliwo ze sprawdzonego źródła – niska jakość paliwa to ryzyko awarii wtryskiwaczy i zatykania filtrów.
-
Regularnie kontroluj układ paliwowy – stosowanie paliw z biokomponentami może powodować osady.
-
Rozważ zakup ONR – pod warunkiem prowadzenia dokumentacji i przestrzegania przepisów.
-
Nie eksperymentuj bez potrzeby z biopaliwami – szczególnie jeśli ciągnik nie jest przystosowany do ich spalania.
Właściwy dobór paliwa do ciągnika rolniczego to decyzja mająca realny wpływ na koszty operacyjne, niezawodność maszyny oraz wpływ działalności rolniczej na środowisko. Choć olej napędowy wciąż pozostaje podstawą, coraz większą rolę odgrywają paliwa alternatywne, w tym biopaliwa oraz syntetyczne zamienniki. Kluczem do sukcesu jest jednak nie tylko rodzaj paliwa, ale także dbałość o jego jakość i zgodność z wymaganiami technicznymi maszyny.
Źródło: https://carforfriend.pl/
