Parch zwykły ziemniaka jest chorobą wywoływaną przez kilka gatunków grzybów z rodzaju Streptomyces ? głównie przez Streptomyces scabies i Streptomyces acidiscabies i może zagrażać roślinom już w okresie wegetacji.
Najczęstszym źródłem infekcji są porażone sadzeniaki oraz bakterie bytujące na rozkładających się resztkach roślinnych w glebie. Parch zwykły ziemniaka najczęściej zaczyna tworzyć się w fazie zawiązywania się bulw, a o nasileniu choroby decyduje zasadowe pH gleby oraz jej stosunki powietrzno-wodne.
Bakterie wnikają do bulwy przez przetchlinki, aparaty szparkowe oraz młodą, niewykształconą jeszcze skórkę. Porażone bulwy zaczynają tworzyć bariery wokół uszkodzeń. Z czasem mogą one przełamać się, co skutkuje tworzeniem się kolejnych warstw. Penetracja bulwy przez bakterie zachodzi cały czas, dopóki nie zostanie zahamowana.
Pierwsze objawy parcha zwykłego ziemniaka zauważalne są, gdy na skórce ziemniaka pojawiają się małe brązowe plamki. Rozwój oraz ich liczebność zmienia się wraz ze wzrostem bulwy. Zmiany te różnią się wyglądem i dlatego, w zależności od szczepu patogenu, wyróżnia się kilka form parcha zwykłego.
Spośród nich wyodrębnia się parcha płaskiego (powierzchniowego) o drobnych skorkowaceniach występujących tylko na powierzchni bulwy, parcha wgłębnego dającego okrągłe lub gwieździste plamy oraz parcha wypukłego. Ten ostatni ma wpływ na tworzenie się nowej tkanki między strupami bulwy, gdzie powstają deformacje w postaci wypukłości.
Warto mieć na uwadze fakt, iż powstawanie różnych form parcha zwykłego ziemniaka jest związane z podatnością poszczgólnych odmian. Zatem jego forma płaska (powierzchniowa) występuje na odmianach odpornych, pozostałe formy pojawiają się na odmianach podatnych.
Parch zwykły ziemniaka jest chorobą, którą można ograniczyć poprzez wykonanie szeregu zabiegów agrotechnicznych. Zatem na wstępie wybór zdrowych sadzeniaków pozwoli zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpieniach choroby. Kolejnymi zabiegami które mogą pomóc w ograniczeniu występowania choroby są: uprawa na glebach lekkich odmian o podwyższonej odporności, stosowanie 4-5 letnich przerw w uprawie ziemniaków (wpływa na obniżenie populacji patogenu w glebie), wapnowanie gleb wapnem węglanowym, uprawa roślin strączkowych w płodozmianie (lucerna, gorczyca, wyka, łubin), stosowanie nawozów fizjologicznie kwaśnych w celu obniżenia pH gleby (siarczanu amonu, superfosfatu, soli potasowej), mikroelementów (miedź, bor, mangan).
W zaprzestaniu występowania parcha zwykłego ziemniaka, przydatne może być zaprzestanie stosowania obornika wiosną oraz regularnie nawadnianie plantacji, szczególnie w okresie tworzenia się zawiązków do wykształcania bulw. Inną formą ochrony poza sezonem wegetacyjnym jest zaprawienie bulw wiosną (fungicydami), przed sadzeniem.
Moja Rola
