jęczmień ozimy - wschody
fot. Fotolia

Plamistość siatkowa jęczmienia jest chorobą wywoływana przez grzyb Pyrenophora teres i może ona zagrażać roślinom już w okresie jesiennym.

Najczęstszym źródłem infekcji są resztki pożniwne, na których patogen zimuje pod postacią grzybni lub pseudotecjów (stadium doskonałe). Poza tym możliwe jest przezimowanie grzyba w zarażonym ziarnie, bądź podczas łagodnych zim na jęczmieniu ozimym czy samosiewach. Plamistość siatkowa jęczmienia atakuje zarówno odmiany jare, jak i ozime, ponadto może porażać niektóre gatunki traw.

Objawy plamistości siatkowej jęczmienia mogą występować w ciągu całego okresu wegetacyjnego rośliny (we wszystkich fazach rozwojowych). Najwięcej uszkodzeń wywołują na blaszkach liściowych, pochwach liściowych, kłosach oraz ziarniakach.

W chorobie tej należy wyróżnić objawy typowe i nietypowe. Pierwsze z nich (tzw. net – siatka) objawiają się siateczkowatymi, nieregularnymi plamami, które utworzone są z brunatnych, poprzecznych i podłużnych linii. Dodatkowo często otoczone są żółtą obwódka. Natomiast długie, owalne bądź soczewkowate brunatne plamy, które mogą być otoczone chlorotyczną obwódką należą do objawów nietypowych (tzw. spot ? plama).

W miarę rozwoju plamistości siatkowej jęczmienia, wszystkie symptomy choroby nasilają się: powiększają się, zlewając ze sobą, przez co zajmują znaczną powierzchnię rośliny, ograniczając przeprowadzenie procesu fotosyntezy. Plamistość siatkowa jęczmienia powoduje spadek plonu o ok. 10-30%, w zależności od stopnia porażenia roślin. Najlepsze warunki pogodowe do rozwoju choroby to temperatura w granicach 10-25 stopni Celsjusza wraz z wysoką wilgotnością powietrza.

Do zabiegów agrotechnicznych, które mogą pomóc w zapobieganiu wystąpienia plamistości siatkowej jęczmienia należy zaliczyć przyorywanie resztek pożniwnych, prawidłowy płodozmian, siew jęczmienia w optymalnym terminie, a także dobór odmian mniej wrażliwych. Nie bez znaczenia jest również zachowanie izolacji przestrzennej od innych upraw zbóż czy niszczenie samosiewów, które mogą być źródłem infekcji.

Jeżeli zabiegi ochronne okażą się niewystarczające i choroba pojawi się na plantacji, należy określić czy oprysk fungicydem jest konieczny. Do oceny należy wziąć pod uwagę kilkadziesiąt wybranych losowo roślin, z wyłączeniem 2m strefy od granicy plantacji.

Próg szkodliwości dla plamistości siatkowej jęczmienia to 15-20% powierzchni liścia z objawami, w fazie BBCH 21-39. Substancje aktywne, które można wykorzystać w zabiegach oprysku od fazy 2. kolanka (BBCH 32) to m. in. protiokonazol, fluksapyroksad, izopirazam czy pentiopyrad.

Moja Rola