Septorioza paskowana liści pszenicy zaliczana jest do chorób powszechnie występujących i niebezpiecznych. Atakuje głównie pszenicę, choć można ją zaobserwować także na plantacjach pszenżyta, a nawet na niektórych gatunkach traw.
Septorioza paskowana liści pszenicy powodowana jest przez grzyby Mycosphaerella graminicola. Grzyb ten występuje w dwóch postaciach rozwojowych, jako anamorfa oraz teleomorfa. Pierwsza z nich rozwija się na obumarłych częściach roślin jako pasożyt. Wytwarza liczne piknidia, które początkowo są jasnobrązowe, natomiast z czasem robią się czarne. To właśnie w nich powstają konidia (zarodniki) grzybów.
Z kolei druga występuje na obumarłych resztkach pożniwnych, jako saprofit, pod postacią pseudotecji. Powstają w nich bezbarwne askospory (zarodniki). Zarówno askospory, jak i konidia zdolne są do infekcji roślin.
Septorioza paskowana liści pszenicy występuje podczas całego okresu wegetacyjnego rośliny (we wszystkich fazach rozwojowych). Pierwsze objawy na zbożach ozimych można zaobserwować już jesienią. Żółtozielone plamy, często o owalnym kształcie sugerują pojawienie się choroby. Dodatkowo pojawiające się przebarwienia posiadają chlorotyczną obwódkę.
Z czasem plamy ciemnieją, łączą się ze sobą i obejmują znaczną część liści. Następnie wzdłuż nerwów pojawiają się czarne punkciki (piknidia). W pierwszej kolejności porażone zostają liście starsze, następnie choroba stopniowo przesuwa się ku górze. Zainfekowane mogą być także pochwy liściowe oraz źdźbła. Atak septoriozy paskowanej liści pszenicy prowadzi do zasychania, a dalej obumierania zainfekowanych liści.
Największe porażenie obserwuje się na przełomie czerwca i lipca. Wtedy na powierzchni plam pojawiać się mogą piknidia, które w czasie dużej wilgotności uwalniają tysiące zarodników. Podobne objawy występują również przy porażeniu brunatną plamistością liści, jednakże w tej chorobie nie obserwuje się czarnych piknidiów.
Do źródeł infekcji zalicza się resztki pożniwne, samosiewy oraz oziminy. Grzyb zimuje najczęściej pod postacią piknidiów, rzadziej pseudotecjów. Objawy septriozy zauważalne są dopiero po ok. 3 tygodniach od infekcji. Przy deszczowej, wilgotnej pogodzie choroba szybciej się rozprzestrzenia. Optymalna wilgotność dla jej rozwoju wynosi ok 85%. Dlatego też, największe szkody powoduje w latach o z dużą wilgotnością powietrza.
Zapobieganie wystąpienia choroby polega m.in. na dokładnym przyorywaniu resztek pożniwnych, stosowaniu właściwego płodozmianu, unikaniu przenawożenia azotem czy unikaniu zbyt gęstego siewu.
Skuteczna walka z septoriozą paskowaną liści pszenicy często wymaga kilkukrotnego użycia fungicydu. Wykonanie zabiegu T0 warto rozważyć przy przeciągającej się ciepłej i deszczowej jesieni, bądź przy silnym wystąpieniu mączniaka prawdziwego. Próg ekonomicznej szkodliwości, przy którym należy wykonać zabieg ochrony roślin, w fazie krzewienia wynosi 30-50%, strzelania w źdźbło 10-20 %, natomiast w fazie kłoszenia 5-10 % liści z objawami porażenia.
M. graminicola zaliczany jest do patogenów, które dość szybko uodparniają się na substancje czynne zawarte w fungicydach. Naukowcy z Instytutu Ochrony Roślin w Poznaniu przeprowadzili doświadczenie, którego celem była ocena wrażliwości krajowych izolatów M. graminicola pochodzących z woj. wielkopolskiego na wybrane substancje czynne zawarte w fungicydach, które stosuje się w walce z septriozą paskowaną liści.
Z wybranych preparatów najwyższą skutecznością charakteryzowały się substancje czynne z grup: triazoli, imidazoli, strobilurin i morfolin. Jednakże autorzy badań sugerują, iż M. graminicola na przestrzeni lat uodparnia się na działanie triazoli. Nie mniej zjawisko to zachodzi stopniowo, przez co triazole nie zatraciły zdolności do zwalczania tej choroby. Dlatego warto przy planowaniu oprysku fungicydami zmieniać substancje czynne w nich zawarte, aby zwiększyć skuteczność zabiegu.
Moja Rola
