Odporność roślin w dużej mierze kontrolowana jest przez uwarunkowania genetyczne. Znaczący wpływ na przeciwstawianie się chorobom ma także przebieg pogody. Częste opady deszczu i niewysoka temperatura sprzyjają pojawianiu się suchej zgnilizny kapustnych na plantacjach rzepaku ozimego.
Sucha zgnilizna kapustnych jest jedną z najgroźniejszych i najbardziej rozpowszechnionych chorób rzepaku. Spowodowana jest przez grzyby workowe z rodzaju Leptosphaeria: Leptosphaeria maculans i Leptosphaeria biglobosa. Ten pierwszy jest gatunkiem bardziej agresywnym, przez co powoduje większe straty plonu.
Warto wspomnieć, że dwa wymienione grzyby powodują różne porażenie gospodarza. Głębokie wżery oraz próchnienie tkanek bliżej podłoża i na korzeniach powodowane są przez L. maculan. Natomiast L. biglobosa atakuje łodygi w ich środkowej i górnej części, powodując bardziej rozległe i powierzchniowe plamy. Osłabiona łodyga łatwo się łamie, dochodzi do wylegania roślin i ich szybszego żółknięcia.
Pierwsze objawy suchej zgnilizny kapustnych pojawiają się już jesienią na liścieniach i liściach właściwych rzepaku. Źródłem patogenów są samosiejki rzepaku i jego resztki pożniwne. Charakterystycznym objawem dla tej choroby są jasnobrązowe, beżowe bądź szare, owalne plamy z widocznymi czarnymi zarodnikami grzyba (piknidia).
Piknidia zawierają duże ilości zarodników konidialnych. Te, gdy są dojrzałe, zostają uwalniane i wraz z deszczem przenoszone na inne rośliny. W temperaturze ok 4-8 stopni Celsjusza bardzo szybko kiełkują już po 8 godzinach zarażając blaszki liściowe rzepaku.
Innym objawem świadczącym o infekcji na jesiennych siewkach są przewężenia szyjki korzeniowej. Sucha zgnilizna kapustnych może spowodować zahamowanie wzrostu siewek, a nawet ich zamieranie.
W celu ochrony rzepaku ozimego przed infekcjami grzybowymi wprowadza się jego nowe, bardziej odporne odmiany do rejestru bądź sugeruje się przeprowadzanie ochronnych zabiegów agrotechnicznych. Należą do nich m. in. przedsiewne zaprawianie nasion, usuwanie chorych roślin, stosowanie właściwego płodozmianu, wysiewanie rzepaku w zalecanym terminie czy chociażby dokładne przyoranie porażonych resztek pożniwnych.
Sucha zgnilizna kapustnych jest chorobą, w przypadku której najbardziej powszechną, a także najskuteczniejszą metodą walki jest oprysk roślin środkami grzybobójczymi (fungicydami). Pierwszy zabieg należy wykonać jesienią w fazie 6-8 liścia. Sygnałem do przeprowadzenia oprysku jest stan fitosanitarny plantacji (porażenie powyżej 10-15% plantacji) oraz komunikaty wysyłane przez Instytut Ochrony Roślin. IOR informuje o wysokim stężeniu zarodników grzybów i sugeruje natychmiastowe zastosowanie fungicydów.
Fungicydy, które najczęściej są wykorzystywane należą do triazoli. Do najpopularniejszych substancji czynnych wykorzystywanych w tych preparatach zaliczamy tebukonazol i metkonazol. Stosując je możemy otrzymać podwójną korzyść, ponieważ użyte w fazie 4-6 liści rzepaku, pomocne są w zwalczaniu suchej zgnilizny, dodatkowo działając jako regulatory wzrostu do korekcji pokroju.
Przy doborze środków chemicznych warto pamiętać, aby nie powielać substancji czynnych w kolejnych zabiegach, bo stąd krótka droga do powstania form odpornych na stosowane preparaty.
Moja Rola
