Uważa się, że tradycyjna uprawa roli (orka) z odwracaniem skiby jest najbardziej energochłonnym, a przez to i kosztownym elementem w produkcji roślinnej. Ponadto niewłaściwie przeprowadzona, może ona negatywnie oddziaływać na właściwości fizyczne, chemiczne i biologiczne gleby oraz okalającego ją środowiska.
Świadomość pogarszających się warunków środowiska glebowego, dała początek poszukiwaniom alternatywnych meto uprawy roli. Dzięki temu, podjęto liczne badania w celu znalezienia technologii, która pozwoliłaby ograniczyć koszty oraz polepszyć warunki bytowe w glebie. Po latach doświadczeń, zaliczana jest do nich uprawa bezorkowa.
Bezorkowe systemy uprawy roli traktuje się jako technologię alternatywną do powszechnie stosowanej orki. Ich zadaniem jest wykorzystanie uproszczeń w uprawie lub częściowe zaniechanie zabiegów agrotechnicznych. W tym czasie stosuje się tylko delikatne uproszczenia polegające na delikatnym spulchnianiu powierzchniowej warstwy gleby bez konieczności jej odwracania, czego przeciwieństwem jest klasyczna orka.
Przyjmuje się, że uproszczenia w uprawie roli mogą z powodzeniem zastąpić metody konwencjonalne. Nie brakuje opinii, że zmniejszenie ilości zabiegów uprawowych i ich głębokości wpływa pozytywnie na właściwości gleby oraz plonowanie roślin.
Do innych zalet systemu bezorkowego można zaliczyć ograniczenie nakładów czasu pracy ? mniejsza liczba zabiegów pozwala na zaoszczędzenie przez rolnika znacznej ilości czasu, co usprawnia pracę i pozwala na zachowanie optymalnych terminów siewu nawet przy dużych areałach gospodarstw.
Uprawa bezorkowa to także redukcja zużycia paliwa i niższe koszty utrzymywania maszyn ? mniejsze siły tarcia w czasie mieszania gleby, generują mniejsze zużycie paliwa, co sprawia, że do atmosfery trafia mniej dwutlenku węgla oraz spalin.
Ponadto wprowadzenie na stałe do uprawy uproszczeń może przyczynić się do poprawy struktury i porowatości gleby, zatrzymania w niej dodatkowych źródeł wody oraz zwiększenia zawartości związków organicznych w powierzchniowej warstwie gleby. Zaleta ta jest ściśle związana z uprawą bezorkową, gdyż przy braku odwracania gleby nie dochodzi do zjawiska przesuszania oraz wietrzenia.
Warto mieć na uwadze fakt, iż ograniczenie erozji gleby jest istotnym aspektem ekologicznym i kolejną zaletą bezorkowego systemu uprawy roli. Brak nadmiernego spulchniania gleby ogranicza erozję powietrzną, a pozostawione resztki roślinne na jej powierzchni zapobiegają erozji wodnej.
Nieocenioną zaletą uprawy bezorkowej jest także możliwość zachowania życia biologicznego i mikrobiologicznego na nieznacznie zmienionym poziomie, co sprzyja mineralizacji substancji organicznej oraz rozkładowi szkodliwych związków przez żyjące w glebie mikroorganizmy. Co więcej, zaniechanie intensywnej uprawy roli przyczynia się do zasymilowania składników pokarmowych, które są potrzebne roślinom. Stąd też, rośliny w czasie wzrostu mają lepszy dostęp do składników mineralnych oraz wody niezbędnej dla ich rozwoju.
Wiele przemawia za tym, aby na stałe wprowadzić uproszczenia do praktyki, lecz poza zaletami, uprawa bezorkowa, posiada także wady.
Najistotniejszą i najczęściej przytaczaną przez naukowców wadą jest zmniejszenie plonu ? pewna grupa badaczy stwierdziła, że w czasie stosowania uproszczeń i klasycznej orki wystąpiły znaczące różnice w plonie kukurydzy. Istotne mniejszy plon (o 16%) uzyskano w uprawie bezorkowej. Według naukowców obniżenie plonu było m.in. rezultatem zmniejszenia obsady i wysokości roślin.
Do kolejnych wad, często występujących w czasie wczesnego stosowania uprawy bezorkowej, należy zaliczyć zachwaszczenie łanu oraz wzrost liczebności szkodników roślin ? przede wszystkim ślimaków, chrząszczy i form przetrwanych zimujących w glebie.
Zachwaszczenie jest związane z nagromadzeniem się nasion chwastów w powierzchniowej warstwie gleby. Wzrost zachwaszczenia przyczynia się z kolei do stosowania większych ilości herbicydów. Ma to wpływ na zwiększenie kosztów uprawy i może powodować uodpornienie się chwastów na substancje aktywne stosowanych środków.
Ponadto brak pokrycia resztek pożniwnych glebą, może się przyczynić do rozwoju chorób roślin uprawnych, zwłaszcza w monokulturze roślin zbożowych i kapustowatych. Dodatkowo zbyt mocne ubicie gleby może być powodem zakwaszenia gleby, a co za tym idzie słabszego rozwoju i wzrostu roślin.
Stosując uprawę bezorkową, należy zwrócić także szczególną uwagę na dobór roślin w zmianowaniu.
Biorąc pod uwagę powyższe aspekty, wybór systemu uprawy roli powinien pozostać kwestią indywidualną. Jednakże warto mieć na uwadze fakt, iż sposób uprawy należy dostosować do warunków i możliwości gospodarstwa.
Moja Rola
