Dobór odpowiedniej rozstawy sadzenia pomidorów to jeden z najważniejszych czynników wpływających na zdrowotność, plenność oraz jakość plonu. Zbyt gęste sadzenie prowadzi do zwiększonego ryzyka chorób grzybowych i konkurencji o światło, wodę oraz składniki pokarmowe. Z kolei zbyt duża odległość między roślinami może ograniczać wykorzystanie dostępnej powierzchni uprawowej. W niniejszym artykule omawiamy szczegółowo, jaką rozstawę należy przyjąć przy różnych systemach uprawy pomidorów, z uwzględnieniem formy prowadzenia roślin, rodzaju uprawy oraz warunków środowiskowych.
Różnice w rozstawie w zależności od systemu uprawy
Pomidory gruntowe niepalikowane
W przypadku pomidorów uprawianych bez podpór, które rozrastają się swobodnie po powierzchni gruntu, należy zapewnić im więcej miejsca. Taki sposób uprawy wymaga rozstawy rzędów wynoszącej 100–120 cm, natomiast odległość między roślinami w rzędzie powinna wynosić 50–70 cm. Warto pamiętać, że odmiany silnie rosnące lub o większej masie zielonej będą wymagały szerszego rozstawienia.
Takie rozwiązanie minimalizuje zagęszczenie łanu, ogranicza zacienienie liści i poprawia przewiewność uprawy, co ma kluczowe znaczenie dla profilaktyki przeciwko zarazie ziemniaka (Phytophthora infestans) oraz innym chorobom grzybowym.
Pomidory palikowane
Pomidory prowadzone na palikach, sznurkach lub rusztowaniach rosną pionowo, co pozwala na zagęszczenie uprawy. Typowy rozstaw to 70–90 cm między rzędami oraz 40–50 cm między roślinami w rzędzie. W uprawach intensywnych, przy odpowiednim nawożeniu i nawadnianiu, możliwe jest jeszcze większe zagęszczenie – np. 30–40 cm między roślinami – jednak wymaga to ścisłego prowadzenia rośliny na jeden pęd i regularnego usuwania wilków.
W uprawie szklarniowej lub tunelowej, gdzie panują kontrolowane warunki, standardem jest rozstaw rzędów co 80–100 cm, z zachowaniem odległości 35–45 cm między roślinami. Zbyt małe odstępy prowadzą do pogorszenia przewiewności i wzrostu wilgotności mikroklimatu wokół roślin, co sprzyja rozwojowi chorób.
Wpływ typu odmiany na odległość sadzenia
Różnice w pokroju roślin i sile wzrostu mają istotny wpływ na wymaganą rozstawę. Odmiany karłowe i samokończące (determinowane) charakteryzują się zwartym pokrojem i krótszym okresem wegetacji – można je sadzić gęściej. Optymalna odległość to 40–50 cm między roślinami w rzędzie i 60–80 cm między rzędami.
Odmiany wysokie (indeterminowane), które rosną nieprzerwanie do końca sezonu, wymagają większej przestrzeni. Dla nich rekomenduje się rozstawę 80–100 cm między rzędami i 50–60 cm w rzędzie, choć wiele zależy od systemu prowadzenia oraz warunków lokalnych.
Znaczenie prawidłowej rozstawy dla zdrowotności i plonowania
Zbyt gęste sadzenie pomidorów zwiększa ryzyko rozprzestrzeniania się chorób takich jak:
-
zaraza ziemniaka,
-
alternarioza (Alternaria solani),
-
szara pleśń (Botrytis cinerea),
-
mączniak prawdziwy i rzekomy.
Prawidłowa odległość między roślinami zapewnia lepszy dostęp światła do dolnych partii rośliny, co poprawia fotosyntezę oraz dojrzewanie owoców. Odpowiedni przepływ powietrza ogranicza kondensację wilgoci i sprzyja utrzymaniu suchego mikroklimatu, co jest czynnikiem zapobiegającym infekcjom.
Dodatkowo, przy zbyt małym odstępie pomiędzy roślinami dochodzi do nadmiernej konkurencji o wodę i składniki pokarmowe, co wpływa negatywnie na wielkość i jakość plonu. Rośliny osłabione częściej zapadają na choroby i gorzej reagują na stresy środowiskowe.
Praktyczne zalecenia i techniki sadzenia
Podczas sadzenia pomidorów warto korzystać z sznurka lub liniału do wyznaczania linii sadzenia. Równomierna rozstawa ułatwia późniejszą pielęgnację, nawożenie oraz zbiór. Warto również przewidzieć miejsce na ścieżki robocze – co drugi rząd można posadzić z większym odstępem (np. 120–130 cm), aby umożliwić dostęp maszyn lub taczki.
W uprawach towarowych coraz częściej stosuje się sadzenie w systemie pasowo-rzędowym, gdzie dwa rzędy znajdują się bliżej siebie (np. 50 cm), a między kolejnymi pasami pozostawia się szerszy przejazd (100–120 cm). Rozwiązanie to poprawia logistykę prac pielęgnacyjnych i zbiorów.
Odpowiednia odległość sadzenia pomidorów to jeden z fundamentów sukcesu w uprawie – zarówno amatorskiej, jak i towarowej. Utrzymanie właściwej rozstawy:
-
zwiększa odporność roślin na choroby,
-
poprawia jakość plonu,
-
optymalizuje wykorzystanie przestrzeni i zasobów,
-
umożliwia lepszy dostęp do roślin podczas zabiegów pielęgnacyjnych.
Nie ma jednej uniwersalnej rozstawy dla wszystkich pomidorów – należy dostosować ją do odmiany, sposobu prowadzenia roślin i warunków uprawy. Praktyczne doświadczenie, obserwacja roślin i modyfikacja zaleceń agrotechnicznych w zależności od sezonu to droga do maksymalizacji potencjału plonotwórczego każdej uprawy pomidora.
Źródło: www.mojarola.pl
