buraki cukrowe
fot. www.mojarola.pl

Buraki cukrowe to rośliny wymagające, szczególnie pod względem odżywiania. Ich sukces w uprawie zależy w dużej mierze od właściwego nawożenia, które wspomaga prawidłowy rozwój korzeni, wzrost plonów oraz jakość uzyskiwanego cukru. Buraki cukrowe są bardzo wrażliwe na niedobory i nadmiar niektórych składników pokarmowych, dlatego odpowiednie nawożenie jest kluczowe dla uzyskania optymalnych rezultatów. W artykule tym omówimy, jakie nawozy najlepiej stosować pod buraki cukrowe, biorąc pod uwagę ich wymagania pokarmowe oraz specyficzne potrzeby gleby.

1. Wymagania pokarmowe buraków cukrowych

Buraki cukrowe, ze względu na swój intensywny wzrost i duże wymagania pokarmowe, wymagają odpowiedniej ilości składników mineralnych. Najistotniejsze składniki to:

  • Azot (N) – podstawowy składnik wpływający na wzrost rośliny i rozwój części nadziemnych. Jego odpowiednia ilość jest kluczowa dla uzyskania wysokich plonów.
  • Fosfor (P) – odpowiada za rozwój systemu korzeniowego oraz kwitnienie. Jest szczególnie ważny na początkowych etapach wzrostu buraków.
  • Potas (K) – niezbędny do prawidłowego metabolizmu w roślinie, wpływa na procesy fotosyntezy, wzrost oraz odporność na choroby i stresy.
  • Magnez (Mg) – ma wpływ na procesy fotosyntezy i rozwój rośliny.
  • Siarka (S) – ma kluczowe znaczenie w procesach metabolicznych roślin, wpływając na jakość plonów, zwłaszcza w zakresie zawartości cukru.

Poza podstawowymi makroskładnikami, buraki cukrowe wymagają również mikroelementów, takich jak bor, mangan, miedź, żelazo, cynk i molibden, które odgrywają ważną rolę w zapewnieniu zdrowego rozwoju rośliny.

2. Podstawowe zasady nawożenia buraków cukrowych

Aby osiągnąć wysokie plony i dobrą jakość buraków cukrowych, nawożenie musi być dokładnie dostosowane do potrzeb rośliny oraz warunków glebowych. Istnieje kilka zasad, które warto przestrzegać przy nawożeniu buraków cukrowych:

2.1. Analiza gleby

Pierwszym krokiem w ustaleniu rodzaju nawozu jest przeprowadzenie analizy gleby. Badanie gleby pozwala określić jej pH, zawartość poszczególnych składników pokarmowych oraz stopień ich przyswajalności przez rośliny. Na podstawie wyników analizy, można precyzyjnie dobrać nawozy, które zaspokoją potrzeby buraków cukrowych. Zbyt wysokie lub zbyt niskie pH gleby może ograniczać dostępność niektórych składników pokarmowych.

2.2. Nawożenie przed siewem i nawożenie pogłówne

Buraki cukrowe wymagają nawożenia zarówno przed siewem, jak i w trakcie sezonu wegetacyjnego. Nawożenie przed siewem ma na celu dostarczenie roślinom niezbędnych składników odżywczych na początkowym etapie wzrostu, natomiast nawożenie pogłówne (w czasie wegetacji) ma za zadanie dostarczenie dodatkowych dawek składników, które umożliwią intensywny wzrost i obfite plonowanie.

3. Nawozy mineralne stosowane w uprawie buraków cukrowych

W uprawie buraków cukrowych stosuje się różne rodzaje nawozów mineralnych, które dostarczają niezbędnych składników pokarmowych. Najczęściej wykorzystywane są nawozy zawierające azot, fosfor, potas, a także magnez i siarkę.

3.1. Nawozy azotowe

Azot jest jednym z najważniejszych składników dla buraków cukrowych, ponieważ wspomaga rozwój części nadziemnych rośliny, a tym samym przyczynia się do wysokiej wydajności plonów. Nawozy azotowe stosuje się zarówno przed siewem, jak i w trakcie sezonu wegetacyjnego.

  • Saletra amonowa (NH₄NO₃) – jeden z najpopularniejszych nawozów azotowych, dostarczający szybko przyswajalnego azotu. Często stosowany w pierwszej fazie wegetacji buraków.
  • Mocznik (CO(NH₂)₂) – nawoz azotowy o dłuższym działaniu, który może być stosowany pogłównie, zwłaszcza w okresach intensywnego wzrostu rośliny.
  • Saletra wapniowa (Ca(NO₃)₂) – często stosowana na glebach kwaśnych, gdzie azot w formie amonowej może prowadzić do zakwaszenia gleby.

3.2. Nawozy fosforowe

Fosfor jest kluczowy dla rozwoju systemu korzeniowego buraków cukrowych. Rośliny te potrzebują go w dużych ilościach, szczególnie w początkowych fazach wzrostu. Nawozy fosforowe należy stosować w sposób przemyślany, ponieważ fosfor jest mniej ruchomy w glebie i jego dostępność może być ograniczona w przypadku niskiego pH gleby.

  • Superfosfat – podstawowy nawóz fosforowy stosowany przed siewem, zawierający fosfor w formie rozpuszczalnej, co zapewnia łatwą dostępność tego składnika.
  • Monaż fosforanowy (MAP) – nawóz o wysokiej zawartości fosforu, szczególnie przydatny w glebach ubogich w ten składnik.

3.3. Nawozy potasowe

Potas odgrywa ważną rolę w metabolizmie rośliny, a jego odpowiednia ilość wpływa na jakość plonów, odporność roślin na choroby oraz tolerancję na stresy. Potas jest szczególnie ważny w okresie intensywnego wzrostu korzeni oraz w trakcie formowania plonów.

  • Kaliomagnezja (K₂SO₄·2MgSO₄) – nawóz potasowy o wysokiej zawartości potasu i magnezu, który ma pozytywny wpływ na poprawę jakości plonów.
  • Kalii chlorek (KCl) – klasyczny nawóz potasowy, który stosuje się głównie na glebach o odpowiednim pH, dostarczając roślinom potas w łatwo przyswajalnej formie.

3.4. Nawozy siarkowe

Siarka jest niezbędna do prawidłowego metabolizmu roślin i wpływa na jakość uzyskiwanego cukru z buraków. Niedobór siarki może prowadzić do obniżenia zawartości cukru w korzeniach buraków.

  • Siarczan amonu (NH₄)₂SO₄ – nawóz siarkowy, który może być stosowany w przypadku niedoboru tego składnika w glebie.
  • Siarczan magnezu (MgSO₄) – nawóz, który dostarcza zarówno siarki, jak i magnezu, wspierając prawidłowy rozwój buraków cukrowych.

3.5. Nawozy dolistne

Nawozy dolistne są stosowane, gdy rośliny potrzebują szybkiej interwencji w zakresie nawożenia, zwłaszcza w przypadku niedoborów mikroelementów. Stosuje się je, gdy rośliny wykazują objawy niedoboru jakiegokolwiek składnika pokarmowego.

4. Optymalizacja nawożenia

Optymalizacja nawożenia buraków cukrowych polega na precyzyjnym doborze nawozów w zależności od wyników analizy gleby, fazy wzrostu rośliny oraz warunków pogodowych. Ważne jest, aby nawożenie było zrównoważone, ponieważ zarówno nadmiar, jak i niedobór poszczególnych składników może prowadzić do spadku plonów i jakości buraków.

4.1. Zrównoważony program nawożenia

Zrównoważony program nawożenia uwzględnia potrzeby roślin w różnych etapach wzrostu i zapewnia odpowiednią ilość składników pokarmowych w każdym z tych okresów. Ważne jest, aby nie tylko dostarczyć odpowiednią ilość azotu, fosforu czy potasu, ale również zadbać o obecność mikroelementów, które wspierają prawidłowy rozwój rośliny.

4.2. Nawóz organiczny

Nawóz organiczny, taki jak obornik, kompost czy gnojowica, również może być stosowany w uprawie buraków cukrowych. Wzbogaca on glebę w materię organiczną, poprawiając jej strukturę, co przyczynia się do lepszej retencji wody i składników pokarmowych. Warto jednak pamiętać, że nawozy organiczne zawierają składniki pokarmowe w formach mniej przyswajalnych, dlatego nie powinny być stosowane wyłącznie jako główne źródło nawożenia.

Nawożenie buraków cukrowych to kluczowy element zapewniający wysokie plony i dobrą jakość plonów. Odpowiedni dobór nawozów w zależności od potrzeb roślin, warunków glebowych oraz fazy wzrostu jest podstawą sukcesu w uprawie buraków cukrowych. Regularna analiza gleby oraz monitorowanie stanu roślin pozwalają na precyzyjne dostosowanie nawożenia, co skutkuje optymalnymi plonami i wysoką jakością uzyskiwanego cukru.

Źródło: www.mojarola.pl