Żółknięcie pszenicy ozimej to zjawisko, które może budzić niepokój wśród rolników, ponieważ jest jednym z objawów stresu roślin. Przyczyny tego problemu mogą być wielorakie i wymagają szczegółowej analizy, aby zapobiec stratam w plonach. Poniższy artykuł omawia główne powody żółknięcia pszenicy ozimej oraz skuteczne sposoby ich eliminacji.
Czynniki fizjologiczne i środowiskowe
Niedobór azotu
Azot jest kluczowym składnikiem pokarmowym dla pszenicy, odgrywającym fundamentalną rolę w procesie fotosyntezy i budowie chlorofilu. Niedobór azotu może powodować żółknięcie liści, szczególnie tych starszych.
- Objawy: Dolne liście żółkną od koniuszka w kierunku podstawy.
- Rozwiązanie: Stosowanie nawozów azotowych, takich jak saletra amonowa lub mocznik, w odpowiednich dawkach (np. druga dawka w fazie krzewienia).
Niski poziom innych składników pokarmowych
Oprócz azotu, niedobory magnezu, siarki, potasu czy mikroelementów (miedź, mangan) mogą prowadzić do żółknięcia roślin.
- Objawy: Specyficzne wzory żółknięcia, np. żółte plamy między nerwami w przypadku niedoboru magnezu.
- Rozwiązanie: Aplikacja nawozów dolistnych z mikroelementami.
Niskie temperatury
Zimne warunki w okresie wiosennym mogą zakłócać pobieranie składników pokarmowych przez korzenie, co prowadzi do żółknięcia.
- Objawy: Przejściowe żółknięcie młodych liści, które ustępuje po ociepleniu.
- Rozwiązanie: Zastosowanie biostymulatorów wspierających metabolizm roślin w trudnych warunkach.
Choroby jako przyczyna żółknięcia
Choroby grzybowe
- Septorioza liści: Powodowana przez grzyby z rodzaju Septoria objawia się żółtymi plamami na liściach, które następnie brunatnieją.
- Mączniak prawdziwy: Objawy to białawy nalot na powierzchni liści, któremu towarzyszy ich żółknięcie.
- Rozwiązanie: Regularne stosowanie fungicydów w kluczowych fazach rozwoju pszenicy.
Choroby wirusowe
- Wirus żółtej karłowatości jęczmienia (BYDV): Przenoszony przez mszyce wirus powoduje ogólne żółknięcie i zahamowanie wzrostu roślin.
- Rozwiązanie: Monitorowanie liczebności mszyc i stosowanie insektycydów w celu ograniczenia transmisji wirusa.
Problemy z glebą
Zbyt niski odczyn gleby
Zbyt kwaśne gleby (pH poniżej 5,5) ograniczają przyswajanie wielu składników pokarmowych, co prowadzi do osłabienia roślin i ich żółknięcia.
- Rozwiązanie: Wapnowanie gleby w celu podniesienia jej odczynu do poziomu optymalnego (pH 6–7).
Nadmiar wody lub susza
Zarówno nadmiar wilgoci, jak i jej niedobór mogą powodować żółknięcie pszenicy.
- Rozwiązanie: Zapewnienie odpowiedniego drenażu na glebach podmokłych oraz nawadnianie w okresach suszy.
Zasolenie gleby
Gleby zasolone ograniczają zdolność korzeni do pobierania wody, co prowadzi do objawów stresu w postaci żółknięcia.
- Rozwiązanie: Wybór odmian tolerancyjnych na zasolenie i stosowanie praktyk ograniczających akumulację soli w glebie.
Szkodniki jako przyczyna żółknięcia
Mszyce
Mszyce są głównymi wektorami wirusa żółtej karłowatości jęczmienia.
- Rozwiązanie: Ochrona chemiczna za pomocą insektycydów oraz stosowanie odmian odpornych na wirusy.
Pędraki i drutowce
Szkodniki te niszczą korzenie, co ogranicza zdolność roślin do pobierania wody i składników pokarmowych.
- Rozwiązanie: Stosowanie zapraw nasiennych i insektycydów glebowych.
Błędy agrotechniczne
Zbyt gęste siewy
Przeludnione plantacje prowadza do konkurencji o wodę i składniki pokarmowe, co może skutkować żółknięciem.
- Rozwiązanie: Przestrzeganie zalecanych norm wysiewu w zależności od odmiany i warunków glebowych.
Nieodpowiednia rotacja upraw
Monokultura pszenicy prowadzi do nagromadzenia patogenów w glebie i zwiększonego ryzyka występowania chorób.
- Rozwiązanie: Stosowanie odpowiedniego zmianowania, np. z roślinami strączkowymi czy rzepakiem.
Żółknięcie pszenicy ozimej to problem wieloczynnikowy, wymagający indywidualnego podejścia i diagnostyki. Kluczowe jest systematyczne.
Źródło: www.mojarola.pl
