Pszenżyto ozime jest rośliną wymagającą odpowiedniego nawożenia, szczególnie jesienią, gdy następuje kluczowy okres rozwoju systemu korzeniowego i krzewienia. Prawidłowe zbilansowanie składników pokarmowych na tym etapie wpływa na zdrowotność roślin, ich odporność na stresy środowiskowe i końcową wydajność. Poniżej przedstawiamy szczegółowe informacje na temat nawożenia pszenżyta ozimego jesienią, uwzględniając rolę makro- i mikroelementów oraz praktyczne wskazówki agrotechniczne.
Dlaczego nawożenie jesienne jest kluczowe?
Jesień to czas, w którym pszenżyto ozime przechodzi fazę wschodów, krzewienia oraz intensywnego rozwoju korzeni. Prawidłowe zaopatrzenie roślin w składniki pokarmowe w tym okresie:
- Wspomaga rozwój korzeni: System korzeniowy decyduje o efektywności pobierania wody i składników odżywczych w sezonie wegetacyjnym.
- Zwiększa odporność na zimę: Rośliny dobrze odżywione mają większe szanse na przetrwanie mroźnych warunków.
- Ułatwia krzewienie: Jesienne krzewienie wpływa na liczbę kłosów na jednostkę powierzchni, co przekłada się na plon.
Składniki pokarmowe niezbędne jesienią
Azot (N)
Azot jest kluczowym składnikiem odżywczym wpływającym na rozwój części zielonych roślin. Jesienią zaleca się umiarkowaną dawkę azotu, ponieważ nadmiar może spowodować nadmierny wzrost wegetatywny i obniżenie odporności na mróz.
Dawka jesienna:
- 20–40 kg N/ha: W zależności od zasobności gleby i przedplonu.
Źródła azotu:
- Saletra amonowa: Szybko dostępna forma azotu.
- Mocznik z inhibitorem: Wolniejsze uwalnianie azotu zmniejsza ryzyko strat.
Fosfor (P)
Fosfor odgrywa kluczową rolę w rozwoju systemu korzeniowego. Jest szczególnie ważny na glebach zimnych i słabo przepuszczalnych, gdzie jego przyswajalność jest ograniczona.
Dawka jesienna:
- 40–80 kg P2O5/ha: W zależności od zasobności gleby i wymagań roślin.
Źródła fosforu:
- Superfosfat pojedynczy: Tradycyjne źródło fosforu o wysokiej rozpuszczalności.
- TSP (Triple Superphosphate): Bardziej skoncentrowana forma fosforu.
Potas (K)
Potas wzmacnia odporność roślin na stresy środowiskowe, w tym mróz, suszę i choroby. Wspomaga także transport składników odżywczych w roślinie.
Dawka jesienna:
- 60–120 kg K2O/ha: Uzależniona od rodzaju gleby i poziomu potasu w glebie.
Źródła potasu:
- Siarczan potasu: Polecany szczególnie na gleby lekkie i wrażliwe na zasolenie.
- Chlorek potasu: Ekonomiczne źródło potasu, stosowane na glebach cięższych.
Wapń (Ca) i magnez (Mg)
Wapń poprawia strukturę gleby, a magnez odgrywa ważną rolę w procesie fotosyntezy. Na glebach kwaśnych wskazane jest wapnowanie, które zwiększa dostępność fosforu i poprawia ogólne warunki wzrostu.
Dawka jesienna:
- Wapno węglanowe: Na glebach lekkich.
- Wapno magnezowe: Na glebach ubogich w magnez.
Siarka (S)
Siarka jest niezbędna do syntezy białek. Niedobory tego pierwiastka prowadzą do obniżenia efektywności wykorzystania azotu.
Dawka jesienna:
- 10–20 kg S/ha: W formie siarczanu amonu lub siarczanu potasu.
Mikroelementy
Mikroelementy, takie jak mangan (Mn), cynk (Zn), bor (B) i miedź (Cu), odgrywają ważną rolę w metabolizmie roślin. W przypadku niskiej zasobności gleby zaleca się stosowanie nawozów dolistnych zawierających te pierwiastki.
Praktyczne zalecenia dotyczące nawożenia jesiennego
Analiza gleby
Przed przystąpieniem do nawożenia należy wykonać analizę gleby. Dzięki temu można dostosować dawki nawozów do rzeczywistych potrzeb roślin i zasobności gleby.
Dobór nawozów
Dobór odpowiednich nawozów powinien uwzględniać typ gleby, warunki klimatyczne oraz wymagania odmianowe pszenżyta.
Przykładowe nawozy jesienne:
- Polifoska®: Kompleksowy nawóz NPK z dodatkiem siarki.
- YaraMila® Complex: Wieloskładnikowy nawóz z łatwo dostępnym fosforem i potasem.
- Superfosfat wzbogacony: Źródło fosforu i wapnia.
Termin aplikacji
Nawozy należy stosować w terminie przed siewem lub w trakcie przygotowania gleby, aby składniki odżywcze były dobrze wymieszane z glebą. W przypadku azotu dawkę można podzielić, aplikując część przed siewem, a resztę w fazie krzewienia.
Błędy w nawożeniu i jak ich unikać
- Przesiewanie azotu: Nadmiar azotu jesienią zwiększa ryzyko wymarznięcia.
- Brak fosforu i potasu: Prowadzi do słabego rozwoju korzeni i niskiej odporności roślin.
- Pomijanie analizy gleby: Skutkuje niewłaściwym doborem dawek nawozów.
Jesienne nawożenie pszenżyta ozimego to kluczowy element agrotechniki, wpływający na kondycję roślin, ich zimotrwałość i potencjał plonotwórczy. Zastosowanie odpowiednich dawek azotu, fosforu, potasu oraz mikroelementów pozwala na osiągnięcie optymalnych wyników. Regularna analiza gleby oraz wybór nawozów dopasowanych do lokalnych warunków glebowych i klimatycznych to podstawa skutecznego nawożenia.
Źródło: www.mojarola.pl
